Το ύφος του Χαρίλαου Τρικούπη, όταν εισερχόταν στο γραφείο του Εισαγγελέα για ν’αναλάβει την ευθύνη για το άρθρο που δημοσιεύθηκε ανώνυμα στην εφημερίδα “Καιροί” στις 29 Ιουνίου του 1874 και οδήγησε στη σύλληψη του εκδότη της εφημερίδας Πέτρου Κανελλίδη, μπορούμε να το φανταστούμε με τη βοήθεια της φωτογραφίας (ψηφιακό αρχείο ΕΛΙΑ) που τράβηξε ο πειραιώτης φωτογράφος Σόλων Βάθης, στο διάσημο ατελιέ του στο Παρίσι, αρκετά χρόνια αργότερα.
“Τίς Πταίει;” τιτλοφορούνταν το άρθρο που καταφερόταν με σαρκαστικό τρόπο κατά των Ανακτόρων που αγνοούσαν την “Αρχή της δεδηλωμένης” δίνοντας την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης σε κόμματα που δεν είχαν την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, στους γνωστούς, από την ιστορία, “κηπουρούς του βασιλιά”.
Σύμφωνα με τον καθ.Νίκο Αλεβιζάτο ο οποίος στο βιβλίο του “Το Σύνταγμα και οι Εχθροί του” (ΠΟΛΙΣ) κάνει εκτενή αναφορά και ανάλυση στο ιστορικό αυτό επεισόδιο, την οποία αξίζει και να διαβάσετε γιατί είναι πραγματικά συναρπαστική, το άρθρο αυτό αποτελεί μια λαμπρή σελίδα στην ιστορία του συνταγματικού δικαίου στη χώρα γιατί στην πραγματικότητα σήμανε τη δρομολόγηση των διαδικασιών για την καθιέρωση της αρχής της δεδηλωμένης σύμφωνα με την οποία εντολή σχηματισμού κυβέρνησης παίρνει αυτός που θα αποδείξει (με ψηφοφορία) ότι κατέχει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
“Αηδιάζοντες και αγανακτούντες επί τω θεάματι, του οποίου παριστάμεθα θεαταί, και βλέποντες την γενικήν κατάπτωσιν του φρονήματος των πολιτευομένων, διστάζομεν επί στιγμήν και ερωτώμεν ημάς αυτούς, μη τυχόν αληθώς πταίει το Έθνος; Θαρρούντες όμως απαντώμεν, το Έθνος δεν πταίει.
Μετά τα παθήματα του 1862, τίθεται εκ νέου εις το Έθνος το δίλημμα της υποταγής εις την αυθαιρεσίαν ή της επαναστάσεως. Είνε το Έθνος καταδικαστέον διότι δεν σπεύδει να παραδεχθή το δεύτερον. Καλούνται εις την εξουσίαν κυβερνήσεις αποκρουόμεναι παρά της πλειοψηφίας του Έθνους, χορηγείται εις αυτάς η διάλυσις της Βουλής και συνάμα παν μέσον επηρεασμού των συνειδήσεων του λαού και νοθεύσεως των εκλογών, και λέγομεν ύστερον, ότι πταίει ο λαός δια την τοιαύτην κατάστασιν. Τι δύναται ο λαός κατ΄ αυτής; Ουδέν άλλο ή να επαναστατήση”.
Τρεις μόλις ημέρες μετά τις εκλογές τις οποίες ο Χαρίλαος Τρικούπης είχε χαρακτηρίσει φαύλες, το άρθρο θεωρήθηκε ότι στρέφεται κατά του Βασιλέως και με την ανάλειψη της ευθύνης από τον ίδιο, του ασκήθηκε ποινική δίωξη, αφού ανακρίθηκε για περίπου τρεις ώρες προφυλακίσθηκε στις φυλακές Γκαρμπολά, όπου έμεινε για 24 ώρες. Κατόπιν, αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση και δεκαπέντε ημέρες αργότερα απαλλάχθηκε με βούλευμα των Πλημμελειοδικών. Ο εισαγγελέας άσκησε ανακοπή αλλά οι εφέτες τον απάλλαξαν οριστικά στις 9 Αυγούστου 1874 με δικό τους βούλευμα.
Ένα μικρό επεισόδιο από τη θυελλώδη συνταγματική ιστορία της χώρας που έφερε μια μεγάλη αλλαγή που εδραίωση του Κοινοβουλευτισμού. Μια ιστορία όπου το Σύνταγμα έγινε πεδίο πολιτικών ελιγμών. Μια ιστορία ελευθεροτυπίας. Μια ιστορία παλιά που μ’ενα πολύ περίεργο τρόπο, 142 χρόνια μετά είναι πολύ επίκαιρη.
Μιας και μιλάμε για το Σύνταγμα. Να προτείνουμε μια ενδιαφέρουσα εκδήλωση που διοργανώνεται αύριο το απόγευμα στο “Παλλάς” από τον όμιλο e-Κύκλος και αφορά τη συνταγματική αναθεώρηση και θα μιλήσουν οι σημαντικότεροι, ίσως, συνταγματολόγοι της χώρας, οι κ.κ. Νίκος Αλεβιζάτος, Σταύρος Τσακυράκης και Ευάγγελος Βενιζέλος. Όλες οι πληροφορίες εδώ.
Για να λαμβάνετε στο εμέηλ σας το δελτίο με τις σημαντικότερες ειδήσεις της ημέρας εγγραφείτε εδώ.
