2.600.000 λέξεις, πέντε φορές περισσότερες από το “Πόλεμος και Ειρήνη”, που περιγράφουν κάθε πτυχή της εμπλοκής της Μεγάλης Βρετανίας στον Πόλεμο του Ιράκ, δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα, στην πολυαναμενόμενη, μετά από πολυετή έρευνα “Aναφορά Τσίλκοτ” (The Chilcot Report), γνωστή και ως The Iraq Inquiry. Η ομάδα έρευνας υπό τον Λόρδο Τσίλκοτ, εργάστηκε για επτά χρόνια και είχε απόλυτα ελεύθερη πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία, έγγραφα και μάρτυρες, ακόμα και σε σημειώματα που είχε αποστείλλει ο τότε Πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ στον τότε Πρόεδρο των ΗΠΑ Τζωρτζ Μπους. Την έρευνα τη διέταξε ο διάδοχος του Μπερ Γκόρντον Μπράουν και αρχικά υπήρχε η εντύπωση πως θα ολοκληρώνονταν σ’ενα χρόνο.
Η “Αναφορά Τσίλκοτ” είναι καταπέλτης για τις ευθύνες τις τότε πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας για την εμπλοκή της Μεγάλης Βρετανίας στον πόλεμο στο Ιράκ που μέχρι την απεμπλοκή της Βρετανίας το 2009 είχε κοστίσει τη ζωή σε 179 Βρετανούς στρατιώτες και 150.000 Ιρακινούς ενώ μέχρι σήμερα, έχουν χάσει τη ζωή τους σ’αυτόν 4.500 Αμερικανοί και έχουν τραυματιστεί 32.000. Στην αναφορά, η αιχμηρότερη κριτική αφορά στις ευθύνες του ίδιου του π.ΠΘ Τόνι Μπλερ.
Τί λέει η Αναφορά Τσίλκοτ:
- Ο Τόνι Μπερ στάθηκε δίπλα στον Τζώρτζ Μπους επειδή η Βρετανία είναι ο βασικός σύμμαχος των ΗΠΑ και επέτρεψε στη δεύτερη να λάβει όλες τις σημαντικές αποφάσεις τόσο για τον σχεδιασμό όσο και για τους χρόνους εκτέλεσης της επιχείρησης.
- Την περίοδο της εισβολής (Μάρτιος 2003) δεν είχαν εξαντληθεί οι δυνατότητες για διπλωματική επίλυση του ζητήματος της κατοχής όπλων μαζικής καταστροφής από το Ιράκ.
- Τα στοιχεία που είχαν συγκεντρώσει οι υπηρεσίες ασφαλείας αν και ελλιπή, χρησιμοποιήθηκαν από την κυβέρνηση Μπλερ με τρόπο που να παραπλανηθεί η κοινή γνώμη για την αναγκαιότητα του πολέμου ενώ σε καμία περίπτωση δεν αποδεικνυόταν η ύπαρξη βιολογικών και πυρηνικών όπλων.
- Αγνοήθηκαν σαφείς προειδοποιήσεις για τα ενδεχόμενα αποτελέσματα της εισβολής όπως ο εμφύλιος πόλεμος και η ενίσχυση εξτρεμιστικών ισλαμιστικών ομάδων όπως η Αλ Κάιντα.
- Δεν υπήρξε καλή προετοιμασία πριν τις επιχειρήσεις εδάφους με αποτέλεσμα να υπάρχουν σημαντικές απώλειες σε ανθρώπινες ζωές καθώς και σε πολεμικό υλικό.
- Δεν υπήρχε σοβαρό σχέδιο δράσης για μετά τη σύρραξη με αποτέλεσμα η Βρετανία να μην εξασφαλίσει τα συμφέροντά της στην περιοχή μετά τον πόλεμο.
Λίγες ώρες μετά τη δημοσίευσή της αναφοράς Τσίλκοτ, ο Τόνι Μπλερ έκανε δηλώσεις. Υποστήριξε ότι δεν υπάρχει μέρα έκτοτε που να μην σκέφτηκε τις συνέπειες που είχε ο πόλεμος στο Ιράκ αλλά εμμένει στην απόφασή του γιατί πιστεύει ότι στη δεδομένη στιγμή έκανε το σωστό.
Οι πρώτες αντιδράσεις ήταν θυελλώδεις και δεν αναμένεται να κοπάσουν σύντομα. Χαρακτηριστική είναι και η αντίδραση της ρωσικής πρεσβείας στο Λονδίνο η οποία μ’ενα τουίτ, ειρωνεύθηκε την τότε εμπλοκή της Μεγάλης Βρετανίας λέγοντας κάτι σαν “Εμείς σας τα λέγαμε!”.
“Ξέρω γιατί όλοι είναι θυμωμένοι μαζί μου”, είπε ο Τόνι Μπλερ “Γιατί θέλουν να πω αυτό που στην πραγματικότητα δεν μπορώ να πω ότι δηλαδή πήραμε τη λάθος απόφαση”.
Πηγές: Πλήθος ρεπορτάζ από το BBC, τον Guardian και τη Washington Post.
