Αποδεχόμενος ως αξίωμα ότι “η οικονομική κρίση ήταν το αποτέλεσμα της ήττας της μεταπολίτευσης”, ο Πρωθυπουργός, παρουσίασε χθες, σε ειδική εκδήλωσε στο περιστύλιο της Βουλής, τις προτάσεις της κυβέρνησης για τη συνταγματική αναθεώρηση. Επεσήμανε ότι για την κυβέρνηση η διαδικασία της αλλαγής είναι εξίσου σημαντική με το περιεχόμενό της γιαυτό και από το Σεπτέμβριο θα ανακοινωθεί η οργανωτική επιτροπή που θα αναλάβει τη διεκπεραίωση της διαδικασίας. Κάλεσε δε όλους τους πολίτες να συμμετάσχουν σ’αυτή.
Τις προτάσεις της κυβέρνησης μπορείτε να τις διαβάσετε εδώ (Kathimerini). Δεν χρειάζεται να είναι κανείς συνταγματολόγος για να αντιληφθεί ότι οι περισσότερες από αυτές δεν είναι συμβατές με το πολίτευμα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και τυχόν υιοθέτησή τους το αλλοιώνει. Για να μην περιοριστούμε σε σχόλιο καφενειακού τύπου, ζητήσαμε από την κυρία Αλκμήνη Φωτιάδου, δικηγόρο, διδάκτορα του Συνταγματικού Δικαίου να μας κάνει μια πρώτη αποτίμηση των προτάσεων της κυβέρνησης. Σχολιάζει, λοιπόν, η κυρία Φωτιάδου:
*Αναθεωρητικές Ακροβασίες*
Η πρώτη ανάγνωση των προτάσεων αναθεώρησης, πέρα από τα επιμέρους σημεία με τα οποία μπορεί κανείς να συμφωνήσει ή να διαφωνήσει, προκαλεί ερωτήματα ως προς την συμβατότητα κάποιων από αυτές με την μορφή του πολιτεύματος. Θα αποτελούσε άθλο συνταγματικού σχεδιασμού η ενίσχυση αμεσοδημοκρατικών στοιχείων σε συνδυασμό με την αλλαγή του τρόπου εκλογής του ΠτΔ και την ταυτόχρονη μεταβολή των αρμοδιοτήτων του χωρίς να καταλύεται το κοινοβουλευτικό σύστημα. Όπως άλλωστε άθλος ακροβασίας είναι η εξαγγελία της θρησκευτικής ουδετερότητας του κράτους με διατήρηση της κρατούσας θρησκείας.
Ο συνταγματικός σχεδιασμός επιβάλλει τη συστηματική προσέγγιση των αναθεωρητέων διατάξεων σε λαμβάνοντας υπόψη το συνταγματικό κείμενο ως σύνολο, καθώς και επίγνωση των επιπτώσεων που μπορεί να έχει η αλληλεπίδραση των προτεινόμενων μεταβολών. Αυτό δεν γίνεται σεβαστό στην πρόταση του πρωθυπουργού.
Η περιρρέουσα αβεβαιότητα ως προς το αν θα τηρηθούν τα διαδικαστικά και ουσιαστικά όρια της αναθεώρησης, σε μια πανηγυρική ατμόσφαιρα επικοινωνιακής υπερβολής, δεν είναι ιδανική αφετηρία. Πολιτικές προϋποθέσεις για την άσκηση συντακτικής εξουσίας δεν φαίνεται να υπάρχουν και κάθε υπέρβαση των ορίων που θέτει το Σύνταγμα θα οδηγούσε σε αντισυνταγματική αναθεώρηση.
Η δημόσια διαβούλευση είναι πράγματι ένας σύγχρονος τρόπος συμμετοχικού συνταγματικού σχεδιασμού που μπορεί να λειτουργήσει θετικά. Η αποτελεσματικότητά του δεν είναι δεδομένη και τα πρόσφατα παραδείγματα της Ισλανδίας και της Ιρλανδίας δείχνουν την απόσταση ανάμεσα από τη μια πλευρά στο αφήγημα του crowdsourcing και των mini-publics και από την άλλη στις προϋποθέσεις για την ουσιαστική συμβολή τους στην αναθεώρηση του Συντάγματος.
