Στο θερινό ηλιοστάσιο ζούμε τη μεγαλύτερη ημέρα του χρόνου. Αύριο όμως ξημερώνει μια από τις μεγαλύτερες ημέρες για την Ευρώπη. Τουλάχιστον σε μας θα φανεί ατελείωτος ο χρόνος μέχρι να κλείσουν οι κάλπες στη Μεγάλη Βρετανία και να έχουμε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για την παραμονή ή όχι της χώρας στην ΕΕ. Συγκεντρώσαμε όλα όσα πρέπει να ξέρετε για το αυριανό βρετανικό δημοψήφισμα. Τη στιγμή που η Βρετανία αμφιβάλλει, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Κομισιόν συμφώνησαν στη δημιουργία κοινού σώματος για την προστασία των κοινών ευρωπαϊκών συνόρων. Η Ευρωπαϊκή Ακτοφυλακή είναι πλέον γεγονός, θετικό σε πολιτικό επίπεδο. Στην οικονομία καταγράφουμε τρεις ενδεικτικές δηλώσεις για το πού βρισκόμαστε σήμερα, μετά το κλείσιμο της αξιολόγησης. Συντασσόμαστε με αυτούς που βρίσκουν τη σύνθεση των επιτροπών για τη χορήγηση πολιτικού ασύλου στους πρόσφυγες, προβληματική. Μας πήρε λίγες ημέρες να το διερευνήσουμε. Είναι λυπηρό μέσα σε όλα η χώρα μας να γίνει το πεδίο καταπάτησης θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου, στο πλαίσιο της διαχείρισης του προσφυγικού που είναι παγκόσμιο πρόβλημα και όχι μόνο της Ελλάδας. Χρόνος ανάγνωσης δελτίου: 15 λεπτά.
Τετάρτη 22 Ιουνίου: "Μεγάλη Βρετανία, μείνε!"
Πέντε #facts για το αυριανό βρετανικό δημοψήφισμα.
- Λίγη Ιστορία: Όλα άρχισαν τον Ιανουάριο του 2013, όταν ο βρετανός Πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον ανακοίνωσε πως εφόσον το κόμμα του επανερχόταν στην εξουσία, θα διεξήγαγε μέχρι το τέλος του 2017, το αργότερο, δημοψήφισμα για την παραμονή ή όχι της Βρετανίας στην ΕΕ. Η κίνησή του ερμηνεύθηκε ως προσπάθεια να κερδίσει έδαφος έναντι των Ευρωσκεπτιστών και του ανερχόμενου τότε, εκλογικά, UKIP (του κόμματος που ηγείται σήμερα ο Νάιτζελ Φάραντζ). Στις 8 Μαίου 2015 οι Συντηρητικοί καταφέρνουν μια εντυπωσιακή νίκη και αμέσως δηλώνουν πως θα κρατήσουν την υπόσχεση για το δημοψήφισμα μέχρι το τέλος του 2017. Αυτό είναι το ιστορικό δημοψήφισμα που διεξάγεται τελικώς αύριο, 23 Ιουνίου.
- Η σχέση της Βρετανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν από την αρχή προβληματική. Η χώρα εισήλθε στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα την 1η Ιανουαρίου 1973, επί Πρωθυπουργίας του Συντηρητικού Έντουαρντ Χηθ, η κυβέρνηση του οποίου έκανε και τις σχετικές διαπραγματεύσεις. Το πρώτο αίτημα για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την αποχώρηση από την τότε ΕΟΚ διατυπώθηκε μόλις ένα χρόνο αργότερα, από τον Χάρολντ Ουίλσον (Εργατικοί) και το δημοψήφισμα διεξήχθη στις 6 Ιουνίου του 1975. Το 67% των Βρετανών ψήφισε υπέρ της παραμονής της Μεγάλης Βρετανίας στην ΕΟΚ. Έκτοτε, το θέμα επανερχόταν κάθε φορά που η Ευρώπη προχωρούσε στην οικονομική και στην πολιτική της διεύρυνση.
- Το βρετανικό δημοψήφισμα είναι αρκετά μπερδεμένη υπόθεση. Αφενός γιατί η συζήτηση έχει πίσως της αρκετή ιστορία, αφετέρου γιατί το “υπέρ” και το “κατά” δεν έχει σαφή κομματική τοποθέτηση. Μέλη τόσο των Εργατικών όσο και των Συντηρητικών μετέχουν στις καμπάνιες “Remain” και “Leave”. Ακόμα και οι ίδιοι οι Υπουργοί της κυβέρνησης είχαν από την αρχή τη δυνατότητα να πάρουν θέση “υπέρ” ή “κατά” χωρίς να δεσμεύονται από κάποια “κομματική γραμμή”. Το δημοψήφισμα του 2016 στιγματίστηκε ανεξίτηλα από τη δολοφονία της βουλευτή των Εργατικών Τζο Κοξ που ήταν από τα πιο ενεργά μέλη τη καμπάνιας ΥΠΕΡ της παραμονής στην ΕΕ αλλά και χωρίς να είχε συμβεί αυτό, οι χαρακτηρισμοί “είστε Ναζί” έδιναν και έπαιρναν ανάμεσα στα στρατόπεδα. Ποιος θα το έλεγε για τους φλεγματικούς Βρετανούς!
- Τα βασικά θέματα της συζήτησης για το δημοψήφισμα στοιχίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες: Οικονομία, Μετανάστευση, Βρετανική ταυτότητα. Οικονομία: Μπορεί η καμπάνια του “Leave” να επικαλείται την οικονομία ως βασικό της επιχείρημα αλλά στην πραγματικότητα αυτό είναι το ισχυρό επιχείρημα του “Remain”. Μεγάλοι διεθνείς οργανισμοί έχουν προειδοποιήσει για τις συνέπειες που θα είχε στη βρετανική οικονομία ένα ενδεχομενο εξόδου από την ΕΕ δεδομένου ότι η βασική αγορά για τα προϊόντα της Μεγάλης Βρετανίας είναι η ίδια η ΕΕ η οποία έχει προειδοποιήσει ότι σε περίπτωση αποχώρησής της, η Μεγάλη Βρετανία δεν θα πρέπει να περιμένει καμία ευνοϊκή αντιμετώπιση και θα είναι μια “τρίτη χώρα” όπως και οι υπόλοιπες. Μετανάστευση: Εύκολα μπορούμε να καταλάβουμε ότι το ζήτημα της μετανάστευσης στη Μεγάλη Βρετανία απασχολεί περισσότερο όσους δηλώνουν πως θα ψηφίσουν “Leave”. Η βασική κριτική είναι ότι η ελεύθερη μετακίνηση μέσα στην ΕΕ επιτρέπει σε πολίτες χωρίς ιδιαίτερα skills και από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης να καταφύγουν στη Μεγάλη Βρετανία. Το 40% απ’όσου μεταναστεύουν δεν φτάνουν στη χώρα έχοντας προηγουμένως βρει κάποια δουλειά. Πάντως, σύμφωνα με τον δημοσιογράφο Θανάση Κουκάκη (@twitter) οι Έλληνες που εργάζονται στην Κομισιόν είναι περισσότεροι από τους Βρετανούς. Το ανθολόγησε το Politico και το αναπαράγουμε. H Βρετανική Ταυτότητα: Για το 1/3 των αναποφάσιστων ψηφοφόρων το κριτήριο της ψήφου θα είναι το ένστικτο. Για αρκετούς η συζήτηση κατέληξε να είναι για το ποιοι είναι τελικά οι Βρετανοί και όχι το πώς να είναι η Βρετανία μέσα ή έξω από την Ένωση. Όσοι είναι υπέρ του Remain βλέπουν τους αναγκαίους περιορισμούς που επιβάλλει η Ένωση ως εγγύηση ευρύτερης ελευθερίας ενώ οι Leave αντιλαμβάνονται τους περιορισμούς ακριβώς με τον αντίθετο τρόπο. Ως περιορισμό που ακρωτηριάζει την εθνική τους ταυτότητα. Και όταν η συζήτηση για την ταυτότητα γίνει θέμα σε μια προεκλογική αντιπαράθεση δεν είναι θετική εξέλιξη.
- Τα πρακτικά: Δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι οι Βρετανοί πολίτες. Επίσης ψηφίζουν και οι πολίτες της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας και της Κοινοπολιτείας που διαμένουν στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπως και οι πολίτες του Γιβραλτάρ. Ήτοι συνολικά, 46,5 εκατομμύρια ψηφοφόροι.Τα εκλογικά τμήματα θα είναι ανοιχτά αύριο από τις 07:00 ως τις 22:00 τοπική ώρα (09:00 ως 24:00 ώρα Ελλάδος). Η καταμέτρηση θα αρχίσει αμέσως μετά το κλείσιμο των εκλογικών τμημάτων και τα αποτελέσματα αναμένονται νωρίς το πρωί της Παρασκευής.
Πηγές: Το κατατοπιστικό άρθρο του Quartz από το οποίο κάνει και την ομαδοποίηση των θεμάτων συζήτησης και το χρονολόγιο του BBC.
Συγκροτείται η ευρωπαϊκή ακτοφυλακή.
Χθες το βράδυ, έκλεισαν οι διαπραγματεύσεις και επιτεύχθηκε συμφωνία (European Commission) μεταξύ Κοινοβουλίου και Ευρωπαϊκού Συμβουλίου πάνω στη πρόταση της Επιτροπής για τη μετεξέλιξη της Frontex σε οργανωμένο σώμα Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής. Το νέο σώμα θα έχει σημαίνοντα ρόλο στη διαχείριση του μεταναστευτικού. Τα κράτη-μέλη θα διατηρήσουν την “κυριαρχία” τους πάνω στα σύνορά τους και θα διαχειρίζονται τα εξωτερικά τους σύνορα “καθημερινά”, σημειώνεται σε ανακοίνωση της Κομισιόν, ενώ ο νέος οργανισμός θα προσφέρει την “υποστήριξή” του, ενώ θα είναι σε θέση “να εντοπίζει τις αδυναμίες και να παρεμβαίνει και μάλιστα όχι όταν είναι πολύ αργά”.
Και σε όποιον δεν αρέσει η ακτοφυλακή; Εάν ένα κράτος-μέλος διαφωνεί με την απόφαση του Συμβουλίου για την παροχή βοήθειας, οι άλλες χώρες της ΕΕ μπορούν να επαναφέρουν προσωρινά τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα. Καταλάβαμε.
Στο επίπεδο των δικαιωμάτων και του τρόπου με τον οποίο δεσμεύεται η Ελλάδα θα μπορούσαμε να κάνουμε αρκετά σχόλια. Σε πολιτικό επίπεδο όμως δικαιολογείται ο διθυραμβικός τόνος του Επιτρόπου Μετανάστευσης κ.Δημήτρη Αβραμόπουλου ο οποίος σε ανακοίνωσή του για το θέμα επισημαίνει: ” Η Ευρώπη με αυτή την απόφαση έκανε ένα βήμα εμπρός. Κάτι τέτοιο φαινόταν αδύνατο πριν από μερικά χρόνια, ότι μέσα σε 6 μήνες μόνο θα συμφωνούσαμε σε κάτι τόσο φιλόδοξο –και όλα τα Κράτη-Μέλη συμφώνησαν με τη πρότασή μας.Έχουμε περισσότερη Ευρώπη σήμερα, με τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής”. Αυτό, πολιτικά, είναι ακριβές.
Τρεις δηλώσεις-facts για την κατάσταση της οικονομίας.
Σήμερα το απόγευμα, αναμένεται η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για την επαναφορά του waiver (In.gr) δηλαδή στην πρόσβαση στον μηχανισμό για φθηνότερο δανεισμό. Επειδή προβλέπουμε διθυραμβικές δηλώσεις από την πλευρά της κυβέρνησης, ας σημειώσουμε κάποια πράγματα.
Αναμφισβήτητα πρόκειται για πολύ θετική εξέλιξη (Naftemporiki.gr). Που όμως, από τους ευρωπαίους αξιωματούχους και από την ίδιο τον Μάριο Ντράγκι αξιολογείται ως “καλύτερα από πέρυσι”. Και όλοι θυμόμαστε πού βρισκόμασταν πέρυσι. Το waiver είναι το πρώτο βήμα αλλά δεν αρκεί. Για να πάρει το τραπεζικό σύστημα μπροστά που αυτή τη στιγμή είναι εκτός λειτουργίας (μην σας παραπλανούν οι κοσμικές εκδηλώσεις ακόμα και τα εγκαίνια μουσείων που διοργανώνουν, προκλητικά, κάποιες τράπεζες, στην εντατική είναι, όλες τους) πρέπει να μπούμε στο σύστημα αγοράς ομολόγων. Για να γίνει αυτό πρέπει να λήξει το θέμα της βιωσιμότητας του χρέους και να προχωρήσει και η β’αξιολόγηση τον Οκτώβριο. Οι δηλώσεις του Μάριο Ντράγκι χθες είναι απολύτως σαφείς.
Την ίδια στιγμή, ο οίκος αξιολόγησης Fitch διατηρεί την διαβάθμιση στην κατηγορία “επιλεκτική χρεοκοπία” (selective default) εξαιτίας των capital controls που διατηρούνται.
Τώρα ως προς τα capital controls. Μπορεί η πρόεδρος της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών κυρία Λούκα Κατσέλη να μας ανακοινώνει κάθε τόσο άρση των capital controls αλλά αυτό δεν θα συμβεί τώρα κοντά. Η δήλωση του Πάνου Τσακλόγλου σε συνέντευξή του στο Liberal σήμερα πως άμα αρθούν τα capital controls οι τράπεζες θα πτωχεύσουν είναι απολύτως ενδεικτική της κατάστασης που επικρατεί στο τραπεζικό σύστημα και στην οικονομία. Η συνέντευξη είναι πολύ ενδιαφέρουσα, προτείνουμε να τη διαβάσετε ολόκληρη.
Καταγράφουμε αυτά τα facts ώστε να αξιολογούμε ανάλογα τις δηλώσεις του καθενός και ειδικά της κυβέρνησης.
Προβληματισμός για τη σύνθεση των επιτροπών ασύλου.
Το θέμα το ψάχνουμε αρκετές μέρες πριν το καταγράψουμε ως είδηση γιατί δεν είναι απολύτως σαφής η φύση του προβλήματος που ανέκυψε με την τροπολογία Μουζάλα που κατατέθηκε στον αναπτυξιακό νόμο και αφορά τον τρόπο σύνθεσης των επιτροπών ασύλου.
Δεν ήταν σαφές κατά πόσο οι αντιδράσεις αφορούσαν τον συσχετισμό δυνάμεων και συγκρούσεων αρμοδιοτήτων μεταξύ κυβέρνησης, κόμματος και διάφορων ανεξάρτητων αρχών τη λειτουργία των οποίων την αντιμετωπίζουμε με αρκετό σκεπτικισμό.
Επιλέγουμε να καταγράψουμε το ζήτημα ως πολιτικό γιατί τελικά αφορά τον τρόπο που θα εφαρμοστεί η Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, μια συμφωνία απολύτως προβληματική που θέτει υπό ευθεία αμφισβήτηση το δικαίωμα στο άσυλο. Η τροπολογία Μουζάλα φαίνεται ότι έχει στόχο να επιβοηθήσει τις μαζικές απελάσεις και μάλιστα στην Τουρκία που δεν είναι “ασφαλής τρίτη χώρα” για όλους τους πρόσφυγες.
Η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) η οποία επέχει ρόλο ανεξάρτητου συμβουλευτικού οργάνου εξέφρασε σοβαρές επιφυλάξεις και εγείρει ζητήματα αντισυνταγματικότητας της συγκεκριμένης τροπολογίας που πέρασε και με τις ψήφους της Αντιπολίτευσης.
Μας ενδιαφέρει να δούμε αν θα υπάρξει συνέχεια.
