Η επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην Κωνσταντινούπολη (ή στην Άγκυρα όπως λέγεται τις τελευταίες ώρες), δεν θα είναι μία εύκολη ευκαιρία για όσους ψάχνουν να στηρίξουν την υποψηφιότητά του κ. Αλέξη Τσίπρα για το Νόμπελ ειρήνης. Ολοι οι ανεμοδείκτες που μας πληροφορούν για το τι γίνεται πλέον στην Άγκυρα, αυτο δείχνουν. Η άσκηση της εξωτερικής πολιτικής (όπως και κάθε άλλης πολιτικής) είναι πλέον τόσο συγκεντρωμένη στο πρόσωπο του προέδρου Ταγήπ Ερντογάν, που ακόμα και οι προσωπικοί του σύμβουλοι, δεν θεωρούν ότι ξέρουν πού πηγαίνουμε.
Το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών, παραδοσιακά ο αποκλειστικός διαχειριστής της εξωτερικής πολιτικής, είναι πλέον περιθωριοποιημένο. Εχουν διαμορφωθεί παράλληλες γραμματείες που εμπλέκονται στην Εξωτερική πολιτικής, το 13% των πρέσβεων είναι διορισμένοι από το κυβερνητικό κόμμα AKP και δεν προέρχονται από την διπλωματική υπηρεσία. H ίδια η διπλωματική υπηρεσία έχει πλέον καταργήσει τις αυστηρές αξιολογήσεις που εξασφάλιζαν την ποιότητα της.
Η επίσκεψη του κ. Τσίπρα αντιμετωπίζεται ως μία ευκαιρία για να υπογραμμίσει την απομάκρυνση του απερίγραπτου υπουργού Αμύνης που εκνεύριζε επικίνδυνα την Τουρκία. Τώρα (αφου χάσαμε 4 χρόνια) μπορούμε να συζητήσουμε, λένε. Αλλά τωρα τι θα συζητήσουμε; Δεν υπάρχουν μεγάλες πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να εντυπωσιάσουν. Το Κυπριακό που παραδοσιακά ήταν ο χώρος όπου δοκιμάζονταν οι διαθέσεις της Άγκυρας απέναντι στην Ελλάδα (η γενικοτερα στη Δύση) έχει μπει στο ράφι.
Το Αιγαίο, -χωρίς Καμμένο- δεν παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα. Οι δύο χώρες έχουν μάθει τις τελευταίες αρκετές δεκαετίες να ζουν με τις νομικές εκκρεμότητες που δεν έχουν ακόμα λυθεί, αλλά δεν απειλούν τα συμφέροντα καμιάς πλευράς.
Η μόνη έκπληξη, θα μπορούσε να προέλθει από την ολοκλήρωση και την επισημοποίηση των συμφωνιών που έχουν επεξεργαστεί σιωπηρά τις τελευταίες δεκαετίες οι αρμόδιες επιτροπές του Ελληνικού και του Τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών. Αλλά οι ανεμοδείκτες στην Άγκυρα δεν υπαινίσσονται μία τέτοια εξέλιξη . Το μόνο που δείχνει προς αυτή την κατεύθυνση, είναι η ανησυχία που εκφράζεται απ’ όσους ασχολούνται με τα ελληνοτουρκικά, για το ενδεχόμενο να διαλέξει ο Τσίπρας να “τσαλαβουτήσει” και σε αυτό το θέμα. Αυτό που φοβούνται είναι ότι σε με τέτοια περίπτωση ο πολυ πιο έμπειρος και ισχυρός Ερντογάν θα κατάφερνε να εξασφαλίσει πολύ καλύτερους όρους (για τον εαυτό του) από ό,τι κατάφερε να εξασφαλίσει ο Ζόραν Ζάεφ Ζάεφ με την συμφωνία των Πρεσπών.
Το πραγματικό πρόβλημα που θα μπορούσε να συζητήσει η Άγκυρα είναι να διερευνήσει τη σκοπιμότητα που οδηγεί στην απόλυτη ταύτιση της Αθήνας με την Συμμαχία του Φυσικού Αερίου της Νοτιοανατολικής Μεσογείου (Eastern Mediterranean Gas Forum (EMGF), που έχει οργανωθεί με άξονα το Ισραήλ και ιδέες του Πρωθυπουργού Μπενζαμίν Νετανιάχου. Ο αποκλεισμός της Τουρκίας από τη συμμαχία, αντιμετωπίζεται ως πράξη επιθετική πρός την Τουρκίας . Η προβολή “ελληνικών δικαιωμάτων” στην Ανατολική Μεσόγειο με πλήρη αποσιώπηση των δικαιωμάτων που προκύπτουν από την μαζική γεωγραφική παρουσία της Τουρκίας στην περιοχή – (παρουσία μεγαλύτερη όλων των Συμμάχων) προκαλει σοβαρα ερωτηματικά.
Οι ανησυχίες που εκφράζονται με τελετουργική επαναληπτικότητα για τη Θράκη φαίνεται ότι έχουν σε πολύ μεγάλο βαθμό διαλυθεί κατα την την διάρκεια των ατελείωτων διεθνων επισκέψεων των αρμοδίων στελεχών της σημερινής ελληνικής κυβέρνησης
Ο πρόεδρος ο Ερντογάν αναφέρεται στη Θράκη ως χώρο συνεχιζόμενης δραστηριότητας των αντιπάλων του, (οπαδών του Φετουλάχ Γκιουλέν) και ζητά την δημόσια εκδήλωση της ελληνικής συμπαράστασης που θα επιβεβαιώσει την καθαρή κυριαρχία του παντού, στην “Πολη και στον Κόσμο” .
Κατά τα άλλα, η Τουρκική εξωτερική πολιτική έχει βυθιστεί στην κινουμενη άμμο των πρώην βιλαετίων της οθωμανικής αυτοκρατορίας έχει βυθιστεί για καλά στο χώρο που προσπάθησε να αποφύγει τα τελευταία 100 χρόνια που μας χωρίζουν από την αυτοκρατορία.
Άλκης Κούρκουλας
