Πριν από λίγες εβδομάδες, ένα απόσπασμα από το Graham Norton Show, μια δημοφιλή βρετανική εκπομπή, έγινε viral σε βιβλιοφιλικά μπλογκ και γκρουπ που παρακολουθούμε.
Και δικαίως!
Καλεσμένοι η μεγάλη «σαιξπηρική» ηθοποιός Judi Dench και ο Arnold Schwarzenegger.
Όταν ο Graham Norton ρωτησε τη Dench «πόσο Σαίξπηρ κουβαλάει» στην καθημερινότητά της, απάντησε εύστοχα ότι ο ποιητής έχει καταπιαστεί με όλα τα ανθρώπινα οπότε όλοι μας, θέλοντας και μη, μπορούμε να περιγράφουμε και να νοηματοδοτούμε την καθημερινότητά μας με τα δικά του λόγια.
Ο Graham Norton της ζήτησε στη συνέχεια να απαγγείλει κάτι από το έργο του Βάρδου και όπως θα δείτε επέλεξε το Σονέτο 29, ένα από τα πιο όμορφα ερωτικά ποιήματα που έχουν γραφτεί.
Όμως το μεγαλείο του ποιητή δεν διακρίνεται μόνο στην καθηλωτική απαγγελία. Στη συνέχεια ο παρουσιαστής θυμίζει στον Σβαρτζενέγκερ ότι κι εκείνος έχει απαγγείλει σε κάποια από τις ταινίες του Σαίξπηρ. Δείτε την απάντηση.
Έχουμε την τύχη το Σονέτο 29 να έχει μεταφραστεί και στα Ελληνικά. Είναι μέσα στη συλλογή Σονέτων που έχει μεταφράσει για τις εκδόσεις «Αντίποδες».
Οι μεταφράσεις του Ερρίκου Σοφρά δεν χρειάζονται συστάσεις. Θεωρούνται και είναι μοναδικές.
Του ζητήσαμε να απαγγείλει για τους αναγνώστες του FACT και τη στήλη More Than a Book του newsletter μας το Σονέτο 29 στα Ελληνικά, όπως το έχει μεταφράσει. Ο Ερρίκος Σοφράς εκτός από την ηχογράφηση της απαγγελίας μας έστειλε και ένα σημείωμα-εισαγωγή στα Σονέτα του Σαίξπηρ.
Θα απολαύσετε αυτή την ηχογράφηση.
Ευχαριστούμε θερμά τον κ.Σοφρά αλλά και τις εκδόσεις ΑΝΤΙΠΟΔΕΣ που μας έδωσαν την άδεια να το κάνουμε.
Τα Σονέτα του Σαίξπηρ είναι τα ποιήματα της αιώνια ανανταπόδοτης αγάπης ενός παράφορα ερωτευμένου. Ποιήματα απόλυτης λατρείας, τέλειας απόγνωσης,
όπου ο λυρικός ομιλητής –μια ανήσυχη συνείδηση, απρόβλεπτη και πολύπλοκη–λαχταρά, απογοητεύεται, εκλιπαρεί, ταπεινώνεται.
Εκατόν πενήντα τέσσερα δεκατετράστιχα, από τα εντελέστερα της αγγλικής γλώσσας, και κάθε γλώσσας, που δημοσιεύτηκαν όταν ο Σαίξπηρ ήταν 45 χρονών, το 1609, απόλυτα καθιερωμένος ως ηθοποιός και δραματουργός.
Στο πουριτανικό ελισαβετιανό Λονδίνο του 1609 ο Σαίξπηρ τολμά και τυπώνει το βιβλίο Sonnets, στο οποίο η πλειονότητα των ποιημάτων, τα πρώτα 126, απευθύνονται φανερά σ’ έναν ευγενή «Ωραίο Νέο» (Fair Youth) με ανδρόγυνη
ομορφιά, και όχι σε μια ξανθή κόρη, όπως στα σονέτα του Πετράρχη και στα ποιήματα της μεγάλης παράδοσης που αυτά δημιούργησαν.
Καμία άλλη συλλογή των συγχρόνων του δεν είχε ανάλογο θέμα. Άλλωστε, και τα υπόλοιπα 28 δεν απευθύνονται σε μια εξιδανικευμένη γυναικεία μορφή, όπως συνηθιζόταν, αλλά σε
μια ηδονική, σκοτεινή και επικίνδυνη «Μελαχρινή Κυρία» (Dark Lady). Το βιβλίο δεν ξανατυπώθηκε στα χρόνια του Σαίξπηρ, λησμονήθηκε για 150 χρόνια, και μόνο στα τέλη του 19ου αιώνα άρχισε να διαβάζεται πολύ και να σχολιάζεται εξαντλητικά.
Τα Σονέτα είναι ποιήματα δυσνόητα, δύσβατα, αριστοτεχνικοί πειραματισμοί στο είδος, στη δομή και στη γλώσσα. Η ύψιστη έκφανση της μεγάλης παράδοσης του σονέτου ως ερωτικού εγκωμίου, που διήρκεσε 300 χρόνια κι έδωσε καρπούς σε
πολλές χώρες της Ευρώπης. Η πυκνότητά τους είναι μοναδική, μέχρι και δέκα εικόνες έχουν ανιχνευθεί σε κάποια. Βρίσκει κανείς σ’ αυτά περίτεχνα σχήματα λόγου, γραμματικά τεχνάσματα, στρυφνά και διπλά νοήματα, επιτονισμούς της φωνής και λεπτούς υπαινιγμούς, μια έντονη λοξότητα στην έκφραση: ένας ρητορικός και εκφραστικός ίλιγγος.
Διαθέτοντας ελάχιστα βιογραφικά στοιχεία για τον ποιητή, και με δεδομένη την πεποίθηση των μελετητών πως τα ποιήματα αυτά αγγίζουν ένα αληθινό βίωμα, ριζωμένα στην εμπειρία και όχι στο λογοτεχνικό πειραματισμό, τα Σονέτα
διαβάζονται ως αυτοβιογραφικά, θεωρούνται ως μοναδικό τεκμήριο του ψυχισμού του. «Με αυτό το κλειδί ο Σαίξπηρ ξεκλείδωσε την καρδιά του» θα γράψει ο Γουίλλιαμ Γουόρντσγουορθ το 1827, και ο Χάρολντ Μπλουμ στις μέρες μας: «Το εγώ των Σονέτων είναι ο θεατρικός συγγραφέας και ηθοποιός Σαίξπηρ».
Ε.Σ.2023
Για να λαμβάνετε στο εμέηλ σας τα σημαντικότερα της ημέρας εγγράφεστε εδώ.
