Η Ευρώπη ως αυτάρεσκη νησίδα

 

Θα είχαμε τον πειρασμό, βλέποντας «τι τρέχει στην Ευρώπη» στην τελευταία αυτή στροφή των πραγμάτων, να παραπέμψουμε στο πόσο έδειξε αυτή η έννοια/παρουσία της «Ευρώπης» να είναι χλωμή με αφορμή της Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου. Όπου η φραστική – αλλά πίσω από την φραστική ουσιωδέστατη – αψιμαχία του Αμερικανού Αντιπροέδρου Μάικλ Πενς με την Καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, καθώς και οι βαθύτερες θεματικές της ασφάλειας, με ενέργεια/ψηφιακές απειλές/κέντρα έντασης και εκρηκτικότητας/χρηματοδότηση των εξοπλισμών στην πρώτη γραμμή, ανέδειξαν πόσο «πίσω» βρίσκεται ο ρόλος της Ευρώπης. «Μετρήθηκαν» οι απουσίες (Δίας της Γαλλάις, αλλάκαι των λεγόμενων θεσμικών οργάνων). Ή, με διαφορετική διατύπωση, καταδείχθηκε πόσο de facto Γερμανικό είναι το Ευρωπαϊκό αποτύπωμα – κι όχι επειδή η 55 Διάσκεψη Ασφαλείας διεξήχθη στην par excellence Γερμανική-Ευρωπαϊκή αυτή πόλη…

Φρόντισε όμως η προεκλογική εκστρατεία για τις Ευρωεκλογές, εκστρατεία που παρά την Ευρωληθαργικότητα ανεβάζει ταχύτητα, και τάραξε αλλιώς τα νερά. Το μέτωπο ανοιχτής αντιπαράθεσης μεταξύ Ευρωπαϊστικών/παραδοσιακών δυνάμεων και αντιΕυρωπαϊστών/αμφισβητησιακών του status quo δυνάμεων εντάθηκε μεταξύ του (απερχόμενου) Ζαν-Κλωντ Γιουνκέρ και του (όλο και πιο καθοδηγητικού) Βίκτορ Όρμπαν: το ρηχό προεκλογικό επεισόδιο της καμπάνιας του Ουγγρικού Fidesz, εναντίον της στάσης του συστήματος των Βρυξελλών για το μεταναστευτικό – αφίσα με διακωμώδηση/καταγγελία Γιουνκέρ, με συνωμοσιολογική διάσταση περί Σόρος κοκ – έφερε τον παραδοσιακά μειλίχιο και διπλωματικό Γιουνκέρ σε επίθεση. Προηγήθηκε έντονη αντίδραση του ημετέρου Μαργαρίτη Σχοινά, ως εκπροσώπου της Επιτροπής, κατά «των θεωριών συνωμοσίας» για το θέμα της προστασίας των συνόρων στην Ευρώπη. όμως το πολιτικά ενεργό ρήγμα προκλήθηκε πλέον ευθέως από τον Γιουνκέρ. Ο οποίος έθεσε ζήτημα αποπομπής του Fidesz από το ΕΛΚ/τους Ευρωπαίους Χριστιανοδημοκράτες…

Θα γίνει «παράπλευρη απώλεια» αυτής της φάσης η υποψηφιότητα Μάνφρεντ Βέμπερ – αρχιτέκτονα της διατήρησης Fidesz/Ορμπαν στο ΕΛΚ με λογική «συγκράτησης των άκρων» – για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής; Θα καταπέσει με αυτήν την αφορμή η μέθοδος επιλογής δια των Spitzenkandidaten,δηλαδή με την επίφαση της ανάδειξης μέσω λαϊκής ψήφου αλλά στην ουσία μέσω παζαριού παρασκηνίου ανάδειξη Προέδρου; Ήδη στις Βρυξέλλες (ξανά) κερδίζει έδαφος η υποψηφιότητα της (Δανέζας) Μαργκρέτε Βεστάγκερ, της θεωρούμενης μοναδικά δυναμικής Επιτρόπου Ανταγωνισμού, του αριστερόστροφου φιλελεύθερου Radikale Venstre στην χώρα της. «Αν η Mutti Ανγκελα ( η Καγκελάριος Μέρκελ, στοργικά) θέλει να διεκδικήσει την Προεδρία της Επιτροπής (δικός της προστατευόμενος, για λόγους ενδοΓερμανικών ισορροπιών, ο Βαυαρός Χριστιανοκοινωνιστής Μάνφρεντ Βέμπερ) να το κάνει για τον εαυτό της» είναι η χαρακτηριστική ατάκα Βρυξελλών.

Δεν θα πλήξουμε! Η αυτάρεσκα λειτουργούσα ως νησίδα «Ευρώπη» κινείται.

Αντώνης Παπαγιαννίδης

 

Η επικείμενη επίσκεψη Τσίπρα στην Τουρκία

(Φωτογραφία από παλαιότερη συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο.

 

Η επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην Κωνσταντινούπολη (ή στην Άγκυρα όπως λέγεται τις τελευταίες ώρες),  δεν θα είναι μία εύκολη ευκαιρία για όσους ψάχνουν να στηρίξουν την υποψηφιότητά του κ. Αλέξη Τσίπρα για το Νόμπελ ειρήνης.  Ολοι οι ανεμοδείκτες που μας πληροφορούν για το τι γίνεται πλέον στην Άγκυρα, αυτο δείχνουν. Η άσκηση της εξωτερικής πολιτικής (όπως και κάθε άλλης πολιτικής) είναι πλέον τόσο συγκεντρωμένη στο πρόσωπο του προέδρου Ταγήπ Ερντογάν,  που ακόμα και οι προσωπικοί του σύμβουλοι, δεν θεωρούν ότι ξέρουν πού πηγαίνουμε.

Το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών, παραδοσιακά ο αποκλειστικός διαχειριστής της εξωτερικής πολιτικής, είναι πλέον περιθωριοποιημένο. Εχουν διαμορφωθεί παράλληλες γραμματείες που εμπλέκονται στην Εξωτερική πολιτικής, το 13% των πρέσβεων είναι διορισμένοι από το κυβερνητικό κόμμα   AKP και δεν προέρχονται από την διπλωματική υπηρεσία. H ίδια η διπλωματική υπηρεσία έχει πλέον καταργήσει τις αυστηρές αξιολογήσεις που εξασφάλιζαν την ποιότητα της.

Η  επίσκεψη του κ. Τσίπρα αντιμετωπίζεται ως μία ευκαιρία για να υπογραμμίσει την απομάκρυνση του απερίγραπτου υπουργού Αμύνης που εκνεύριζε επικίνδυνα την Τουρκία. Τώρα (αφου χάσαμε 4 χρόνια) μπορούμε να συζητήσουμε, λένε. Αλλά τωρα  τι θα συζητήσουμε; Δεν υπάρχουν μεγάλες πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να εντυπωσιάσουν. Το Κυπριακό που παραδοσιακά ήταν ο χώρος όπου δοκιμάζονταν οι διαθέσεις της Άγκυρας απέναντι στην Ελλάδα (η γενικοτερα στη Δύση) έχει μπει στο ράφι.  

 

Το Αιγαίο,  -χωρίς Καμμένο- δεν παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα.  Οι δύο χώρες έχουν μάθει τις τελευταίες αρκετές δεκαετίες να ζουν με τις νομικές εκκρεμότητες που δεν έχουν ακόμα λυθεί,  αλλά δεν απειλούν τα συμφέροντα καμιάς πλευράς.

Η μόνη έκπληξη, θα μπορούσε να προέλθει από την ολοκλήρωση και την επισημοποίηση των συμφωνιών που έχουν επεξεργαστεί σιωπηρά τις τελευταίες δεκαετίες οι αρμόδιες επιτροπές του Ελληνικού και του Τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών. Αλλά οι ανεμοδείκτες στην Άγκυρα δεν υπαινίσσονται μία τέτοια εξέλιξη . Το μόνο που δείχνει προς αυτή την κατεύθυνση, είναι η ανησυχία που εκφράζεται απ’ όσους ασχολούνται με τα ελληνοτουρκικά, για το ενδεχόμενο να διαλέξει ο Τσίπρας να “τσαλαβουτήσει” και σε αυτό το θέμα.  Αυτό που φοβούνται είναι ότι σε με τέτοια περίπτωση ο πολυ πιο έμπειρος και ισχυρός Ερντογάν θα κατάφερνε να εξασφαλίσει πολύ καλύτερους όρους (για τον εαυτό του) από ό,τι κατάφερε να εξασφαλίσει ο Ζόραν Ζάεφ Ζάεφ με την συμφωνία των Πρεσπών.

 

Το πραγματικό πρόβλημα που θα μπορούσε να συζητήσει η Άγκυρα είναι να διερευνήσει τη σκοπιμότητα που οδηγεί στην απόλυτη ταύτιση της Αθήνας με την Συμμαχία του Φυσικού Αερίου της Νοτιοανατολικής Μεσογείου (Eastern Mediterranean Gas Forum  (EMGF),  που έχει οργανωθεί με άξονα το Ισραήλ και ιδέες του Πρωθυπουργού Μπενζαμίν Νετανιάχου. Ο  αποκλεισμός της Τουρκίας από τη συμμαχία, αντιμετωπίζεται ως πράξη επιθετική πρός την Τουρκίας . Η προβολή “ελληνικών δικαιωμάτων” στην Ανατολική Μεσόγειο με πλήρη αποσιώπηση των δικαιωμάτων που προκύπτουν από την μαζική γεωγραφική παρουσία της Τουρκίας στην περιοχή – (παρουσία μεγαλύτερη όλων των Συμμάχων)  προκαλει σοβαρα ερωτηματικά.

 

Οι ανησυχίες που εκφράζονται με τελετουργική επαναληπτικότητα για τη Θράκη φαίνεται ότι έχουν σε πολύ μεγάλο βαθμό διαλυθεί  κατα την την διάρκεια των ατελείωτων διεθνων επισκέψεων των αρμοδίων στελεχών της σημερινής ελληνικής κυβέρνησης

Ο πρόεδρος ο Ερντογάν αναφέρεται στη Θράκη ως χώρο συνεχιζόμενης δραστηριότητας των αντιπάλων του,  (οπαδών του Φετουλάχ Γκιουλέν) και ζητά την δημόσια εκδήλωση της ελληνικής συμπαράστασης που θα επιβεβαιώσει την καθαρή κυριαρχία του παντού, στην “Πολη και στον Κόσμο” .  

Κατά τα άλλα, η Τουρκική εξωτερική πολιτική έχει βυθιστεί στην κινουμενη άμμο των πρώην βιλαετίων  της οθωμανικής αυτοκρατορίας έχει βυθιστεί για καλά στο χώρο που προσπάθησε να αποφύγει τα τελευταία 100 χρόνια που μας χωρίζουν από την αυτοκρατορία.


Άλκης Κούρκουλας