Ως πολιτικός, ο Helmut Kohl δραστηριοποιήθηκε τόσο σε τοπικό όσο και σε ομοσπονδιακό επίπεδο, παραμένοντας πάντα ένας ενθουσιώδης Ευρωπαίος. Έγινε ο νεότερος τοπικός βουλευτής στα 29 του χρόνια και ο νεότερος αρχηγός κοινοβουλευτικής ομάδας στο τοπικό κοινοβούλιο του κρατιδίου της Ρηνανίας-Παλατινάτου στα 33 του. Επίσης, στα 39 του έγινε ο νεότερος πρωθυπουργός κρατιδίου της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Τέλος, υπηρέτησε ως καγκελάριος για 16 χρόνια, ενώ υπήρξε πρόεδρος του CDU για 25 χρόνια.
Πυρήνας της πολιτικής του Helmut Kohl υπήρξε η συνέχιση της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ενοποίησης, για να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη στις σχέσεις με τις γειτονικές χώρες και να προωθηθεί η περαιτέρω συνεργασία. Τις ρίζες αυτής της πολιτικής μπορεί να εντοπίσει κανείς στην παιδική του ηλικία στο Παλατινάτο και στην οξυδέρκειά του. Ο Kohl πίστευε σθεναρά πως μόνο μία συνεργασία των ευρωπαϊκών εθνών μπορεί να αποτρέψει νέες συγκρούσεις και εχθροπραξίες. Ήδη ως μέλος της νεολαίας του CDU, είχε ταυτιστεί με την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Ως έφηβος είχε αγωνιστεί για να πέσουν τα σύνορα που χώριζαν το γερμανικό Παλατινάτο και τη γαλλική Αλσατία. Αργότερα, αναγνωρίστηκε ως ο καγκελάριος της συμφωνίας του Σένγκεν, η οποία κατάργησε τα σύνορα μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Μια κοινή εσωτερική αγορά, το άνοιγμα της Ένωσης προς τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, και το ευρώ που καθιερώθηκε με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ ως κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, δεν θα υπήρχαν χωρίς Helmut Kohl.
Βασική κινητήρια δύναμη της ευρωπαϊκής πολιτικής του υπήρξε η γερμανο-γαλλική φιλία. Για την εξαιρετική του συμβολή στην ευρωπαϊκή ενοποίηση τού απονέμεται το 1988, από κοινού με τον François Mitterrand, το Διεθνές Βραβείο Καρλομάγνου του Άαχεν. Ένα ακόμη υψηλότερο βραβείο θα του απονεμηθεί στις 11 Δεκεμβρίου 1998. Οι ηγέτες της ΕΕ αποφασίζουν να τον ονομάσουν «Επίτιμο Πολίτη της Ευρώπης», μια τιμή που μέχρι τότε είχε δοθεί μόνο στον Jean Monnet.
Το 1989 έρχεται η ιστορική στιγμή για τον Helmut Kohl. Ο καγκελάριος θα εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για να πραγματοποιηθεί η γερμανική επανένωση. Ακολουθώντας πάντα τη γραμμή του Konrad Adenauer, ο Kohl είχε κρατήσει ανοιχτό το γερμανικό ζήτημα. Δεν παραιτήθηκε ποτέ από την απαίτηση του προοιμίου του Γερμανικού Συντάγματος για τη διατήρηση της εθνικής ενότητας.
Μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, στις 9 Νοεμβρίου 1989, ανέλαβε την πολιτική πρωτοβουλία της επανένωσης Γερμανίας με το περίφημο σχέδιο δέκα σημείων του. Η ομιλία του στη Δρέσδη, μπροστά στην κατεστραμμένη Frauenkirche, στις 19 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στην ιδέα της ενότητας του έθνους. Οι πρώτες και οι τελευταίες ελεύθερες βουλευτικές εκλογές στη Ανατολική Γερμανία στις 18 Μαρτίου 1990 δίνουν ένα σαφές μήνυμα ενότητας. Η ξένες κυβερνήσεις δίνουν τη δικιά τους ψήφο εμπιστοσύνης στον Helmut Kohl για την επανένωση. Η προσωπική του φιλία με ηγέτες όπως οι Michail Gorbatschow, George Bush, François Mitterrand και άλλους έπαιξαν εδώ σημαντικό ρόλο. Η κοινή γραμμή με τους Ευρωπαίους εταίρους, η ιδιαίτερη φιλία με τη Γαλλία, η συμφιλίωση με την Πολωνία και η οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης με τη Ρωσία, είναι αποδείξεις της βούλησης του Kohl για την ενσωμάτωση της γερμανικής ιστορίας στο ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Στις 3 Οκτωβρίου 1990, έπειτα από τις πρώτες ομοσπονδιακές βουλευτικές εκλογές μετά την ενοποίηση, ο Kohl γίνεται ο πρώτος καγκελάριος της επανενωμένης Γερμανίας.
Jeroen Kohls, Project Manager / Επιστημονικός Συνεργάτης, Aντιπροσωπεία του Ιδρύματος Konrad Adenauer στην Ελλάδα
