Στην πρώτη εκπομπή για το 2017 συζητάμε στον Amagi Radio με τον Γιάννη Παπαδογιάννη, συγγραφέα του βιβλίου “Από το μεγάλο πάρτι στη χρεοκοπία” (Εκδόσεις Παπαδόπουλου). Το βιβλίο είναι μέσα σ’αυτά που έχουμε επιλέξει για τη “Βιβλιοθήκη του FACT” και το έχουμε εντάξει στην 4η ενότητα της Βιβλιοθήκης μας: “Θεσμοί και Συμπεριφορές στην ελληνική Οικονομία”.
Ο Γιάννης Παπαδογιάννης είναι δημοσιογράφος, εργάζεται στην εφημερίδα “Καθημερινή” (άρθρα του διαβάζετε εδώ ). Έχει σπουδάσει Οικονομικά και εργάζεται ως οικονομικός συντάκτης στον ημερήσιο Τύπο από το 1994. Στα τέλη του 1914 αποφάσισε να γράψει ένα βιβλίο που θα εξηγεί πώς φτάσαμε στην κρίση και την κατάρρευση του κράτους.
Πιάνει το νήμα της ιστορίας από το 1980 ώστε να αποκτήσει ο αναγνώστης μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της κατάστασης. Σύμφωνα με τον συγγραφέα στο ’80 μπορεί κανείς να εντοπίσει κάποιες από τις ρίζες του ελληνικού προβλήματος. Δεν στέκεται βέβαια στη δεκαετία του 1980 αλλά πάει και πιο πίσω, στη συζήτηση για το αναπτυξιακό πρότυπο που ξεκίνησε μετά τον Β’Παγκόσμιο Πόλεμο (“Εκθεση Βαρβαρέσου”, “Έκθεση Πόρτερ”). Στόχος του συγγραφέα ήταν να αφηγηθεί την ιστορία με τρόπο που οι αναγνώστες να καταλάβουν τί συνέβη στη χώρα τις τελευταίες δεκαετίες και τί φταίει τέλος πάντων.
Στα πρώτα 20′ της εκπομπής συζητάμε την ιστορία του βιβλίου και τη μέθοδό του καθώς και την κεντρική του ιδέα.
Βασική ιδέα του βιβλίου είναι ότι στη μεταπολιτευτική ιστορία μια σειρά από πολιτικές συμπεριφορές που επαναλαμβάνονται προκαλούν προβλήματα που δεν επιλύονται. Κάθε φορά που το πολιτικό σύστημα βρέθηκε μπροστά στο πρόβλημα του γύρισε την πλάτη γιατί δεν θέλησε να το επιλύσει.
Η διόγκωση του κράτους και στη συνέχεια ο υπέρμετρος δανεισμός για να συντηρηθεί αυτό το τεράστιο κράτος, το πελατειακό σύστημα των σχέσεων που δημιουργησε μια διαπλοκή που ενέπλεξε ολόκληρο το φάσμα της κοινωνίας, από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις μέχρι τον Τύπο και τις Τράπεζες και βέβαια η πεισματική άρνηση του πολιτικού συστήματος να κάνει ό,τι έπρεπε κάθε φορά ήταν η βασική αιτία της αποτυχίας, σύμφωνα με τον συγγραφέα.
Κάθε φορά που βρισκόταν κάποιος πρόθυμος ν’αλλαξει τα πάντα (ο συγγραφέας αναφέρει την περίπτωση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη) αντιμετώπιζε ισχυρές αντιδράσεις και πολιτικές πιέσεις από το σύνολο του συστήματος και το ίδιο του το κόμμα.
Στην περίοδο Σημίτη ενώ είχαμε το μεγάλο κατόρθωμα της ένταξης της χώρας στην ΟΝΕ διογκώθηκε η διαφθορά και υπήρξε και το μεγάλο σκάνδαλο του χρηματιστηρίου που πέραν όλων των άλλων δημιούργησε μια βαθιά κρίση εμπιστοσύνης των πολιτών στο πολιτικό σύστημα.
Η Κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή μπορεί να μην είναι η βασική υπαίτια για την κρίση αλλά αντί να πατήσει το φρένο, πάτησε το γκάζι και η χώρα συνεντρίβη πάνω στον τοίχο της πραγματικότητας.
Ο Γιώργος Παπανδρέου είχε να αντιμετωπίσει μια βαθιά κρίση εμπιστοσύνης από τους εταίρους. Η “απογραφή” Αλογοσκούφη που είχε προηγηθεί αλλά και η αλλαγή των δημοσιονομικών στοιχείων τρείς φορές έκαναν την Ελλάδα αναξιόπιστη στα μάτια των εταίρων που υιοθέτησαν μια τιμωρητική στάση εναντίον της επιβάλλοντας ένα εισπρακτικό παρά μεταρρυθμιστικό μνημόνιο.
Διαπραγματεύθηκε ο Γιώργος Παπανδρέου; Δεν μπορούσε να κάνει πολλά.
Σύμφωνα με τον συγγραφέα, μεγάλο μέρος της ευθύνης φέρει ο Αντώνης Σαμαράς, μοιραίο πρόσωπο για τη δημιουργία του “αντιμνημονιακού μετώπου”. Ο Αντώνης Σαμαράς χαρακτήρισε το μνημόνιο ως το μεγαλύτερο λάθος που θα μπορούσε να γίνει και αρνήθηκε να το στηρίξει.
Μέχρι το τέλος της 1ης ώρας της εκπομπής. Συζητούμε όσα έγιναν πριν την έλευση του ΔΝΤ και όσα έκαναν οι πρώτες κυβερνήσεις.
Συμπεράσματα: έλλειψη συναίνεσης, απροθυμία για μεταρρυθμίσεις, άγνοια της πραγματικότητας και λαϊκισμός οδήγησαν στην καταστροφή.
Η έλευση του ΣΥΡΙΖΑ έφερε σε θέση κλειδί ένα μοιραίο πρόσωπο στην ιστορία: τον Γιάνη Βαρουφάκη. Σύμφωνα με τον συγγραφέα οι ευθύνες του Γιάνη Βαρουφάκη για όσα συνέβησαν το καταστροφικό 2015 είναι τεράστιες και ξεπερνάνε αυτές του Πρωθυπουργού. Ο Βαρουφάκης παραπλάνησε συστηματικά την κοινή γνώμη και βέβαια και τον ίδιο τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα ο οποίος βέβαια φαίνεται ότι ως ένα βαθμό ήθελε να παραπλανηθεί γιατί την επομένη ημέρα μετά το δημοψήφισμα του Ιουλίου, κατάλαβε τις συνέπειες που θα είχε η ρήξη με τους δανειστές και υπαναχώρησε.
Στην τελευταία μισή ωρα συζητάμε για τα επικοινωνιακά λάθη του φιλοευρωπαϊκού μετωπου. Για την καταστροφική ρητορική του “Μαζί τα φάγαμε” και βέβαια συζητούμε για το εαν θα κλείσει η αξιολόγηση.
Σύμφωνα με τον Γιάννη Παπαδογιάννη 4ο μνημόνιο σημαίνει αυτόματα και 4η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και αυτό σημαίνει πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας κούρεμα των καταθέσεων.
Εαν δεν κλείσει άμεσα η αξιολόγηση η χώρα μέχρι το τέλος του χρόνου θα βρίσκεται, πάλι, σε οριακό σημείο και αντιμέτωπη με κάθε είδους παραλογισμό: απο τη δραχμή μέχρι τους ψευδοπροφήτες τύπου Αρτέμη Σώρρα.
Ακούστε την εκπομπή! Διαβάστε το βιβλίο.
