Η ετερογονία των σκοπών στη θεσμική Ευρώπη

Pieter Bruegel (the elder), Η σφαγή των αθώων. c. 1565-67)

Για μιαν ακόμη φορά, η θεσμική δομή της ΕΕ βρέθηκε την βδομάδα που πέρασε να ανακόπτει την προσπάθεια επίλυσης συγκεκριμένων – σημαντικών – αδιεξόδων. Στην άτυπη Κορυφή του Ζάλτσμπουργκ, μέτωπα όπως του Μεταναστευτικού (που συνειδητά τέθηκε από την Αυστριακή Προεδρία σε φόντο ασφάλειας) και της τελικής διεκπεραίωσης του Brexit (όπου οι χρόνοι για να υπάρξει λειτουργική συμφωνία για την σχέση ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου εξαντλούνται) δεν κατορθώθηκε να προωθηθούν – γιατί;

Η αυστηρή θεσμική λειτουργία/η διαφύλαξη της «κλειστής» λειτουργίας του Κοινοτικού/Ενωσιακού Δικαίου απέκλεισε την αναζήτηση ελαστικών λύσεων για το Brexit: η υπόθεση του συνόρου στην Ιρλανδία, που θα προκύψει αναγκαστικά άμα τηρηθεί η επιλογή της μη-συμμετοχής στην Ενιαία Εσωτερική Αγορά, είναι η πιο χαρακτηριστική πτυχή. όμως ήδη ο όγκος των συμβιβασμών που θα απαιτούσε ένα λειτουργικό Brexitεξαντλεί τον χρόνο. Το Λονδίνο άγεται σε αδιέξοδο, το Brexit-χωρίς-συμφωνία δεν μπορεί να αποκλειστεί. Η αντίστροφη διάσταση της θεσμικής λειτουργίας, δηλαδή η ανυπαρξία λειτουργικής δεσμευτικότητας για τα Κράτη μέλη των κανόνων που επιχειρούν να ρυθμίσουν το Μεταναστευτικό οδήγησαν στο «δεν έγιναν επαρκείς υποχωρήσεις» και στο να μείνει χωρίς ουσιαστική πρόοδο ακόμη και η (δεκτή απ’ όλους  ως απαραίτητη) τροποποίηση του καθεστώτος του ηλικίας 15 ετών Κανονισμού Δουβλίνου-2, που ουσιαστικά αφήνει στα χέρια του Κράτους πρώτης εισόδου στην ΕΕ την ευθύνη διαχείρισης του Μεταναστευτικού.

Αυτή η συνειδητοποίηση δεν ήρκεσε ώστε να πείσει τον Ελληνα Πρωθυπουργό, στην ίδια Κορυφή, ότι προτάσεις όπως για την δημιουργία Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας (με χρηματοδότηση από τον Κοινοτικό Προϋπολογισμό, ίδια μέσα, λειτουργία άμεσης επέμβασης…) δύσκολα θα περνούσαν από τον χώρο της συγκυριακής/συμβολικής πρωτοβουλίας (βαριά σκιά της πυρκαγιάς στο Μάτι, αλλά και συνολικά των πυρκαγιών «νέας εποχής» από Πορτογαλία μέχρι Σουηδία) σε εκείνον της λειτουργικής λύσης.

Σε εντελώς άλλο μήκος κύματος, η πρωτοβουλία του Ζαν-Λυκ Μελανσόν να προτείνει υποψηφιότητα του ημέτερου Γιάνη (ένα «ν») Βαρουφάκη για συμμετοχή από πλευράς Ευρωπαϊκής Αριστεράς στην διαδικασία του Spitzenkandidaten για ανάδειξη Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πριν 5 χρόνια, στην ίδια διαδικασία από την ίδια θέση είχε συμμετάσχει ο Αλέξης Τσίπρας…. Η διάσταση αυτή (του ορισμού Προέδρου της Ευρω. Επιτροπής, όχι της επανεμφάνισης Γ. Βαρουφάκη) έχει το ενδιαφέρον της: θα επανέλθουμε.

Αντώνης Παπαγιαννίδης