Category: Θεσμοί

Κωστής Παπαϊωάννου: «Ο κατευνασμός αποθηριώνει και αποχαλινώνει την Ακροδεξιά»

 

Συνέντευξη στη Βίβιαν Ευθυμιοπούλου

– κ.Παπαϊωάννου, μελετάτε εδώ και χρόνια, συστηματικά το φαινόμενο του ακροδεξιού εξτρεμισμού στην Ελλάδα. Μετά την καταδίκη της Χρυσής Αυγής και τη διάλυσή της πως βλέπεις να εξελίσσεται το φαινόμενο στη συγκυρία της πανδημίας. Έχει αποκτήσει άλλα χαρακτηριστικά ή είναι «η ακροδεξιά που ξέρουμε»; Εάν ναι ποια είναι αυτά; 

Είναι φαινόμενο με συνέχειες και ασυνέχειες, δεν είναι μια ούτε ενιαία η ακροδεξιά. Άλλο πράγμα το νεοναζιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής, άλλος ο εθνολαϊκισμός και η «τηλεοπτική ακροδεξιά» του Καρατζαφέρη και των επιγόνων του. Η Χρυσή Αυγή υπήρξε ανοιχτά εθνικοσοσιαλιστική με σειρά ενεργειών που προσιδιάζουν στο κοινό ποινικό έγκλημα.

Συγκρότησαν τάγματα εφόδου, τρομοκράτησαν, εξαπλώθηκαν στον χώρο: εθνοφυλετική καθαρότητα και οργανωμένο ποινικό έγκλημα ήταν όψεις του ίδιου νομίσματος. Ως προς τούτο, η 7η Οκτωβρίου 2020 αποτελεί ορόσημο για την ελληνική δημοκρατία και τιμά την ελληνική δικαιοσύνη.

Σας θυμίζω ότι δεν ήταν ποτέ αυτονόητο πως οι νεοναζί θα λογοδοτήσουν. Κάθε άλλη απόφαση θα μας γυρνούσε πολύ πίσω, η ηγεσία της ΧΑ δικαιωμένη θα συνομιλούσε από θέση ισχύος με τα στρώματα εκείνα της κοινωνίας που γοητεύτηκαν από την ωμή βία, τον εθνικισμό και τον ρατσισμό. Άρα, με τη ΧΑ, όπως την ξέραμε, ξεμπλέξαμε. Με τα απομεινάρια του νεοναζιστικού περιθωρίου φυσικά όχι. Το δείχνουν τα γεγονότα της Σταυρούπολης. Και είναι ως προς τούτο πολύ ανησυχητική η θεσμική διγλωσσία και οι ίσες αποστάσεις. Ίσες αποστάσεις ανάμεσα σε ποιους;

Tο αρμόδιο υπουργείο Παιδείας δείχνει να φοβάται ή καιροσκοπικά να αποφεύγει να ονοματίσει το πρόβλημα και να το αντιμετωπίσει. Χρησιμοποιώντας περιπαιχτικά φρασεολογία του παρελθόντος, αναρωτιέμαι «ποιοι χαϊδεύουν σήμερα τα αυτιά των κουκουλοφόρων;»

Έρχομαι τώρα στην άλλη ακροδεξιά. Χρειάζεται προσοχή γιατί είναι μεγάλο λάθος η δαιμονοποίηση όλων των αντιπάλων ως ακροδεξιών. Είναι λάθος πραγματολογικό, δίνει στην ακροδεξιά μεγαλύτερο μπόι από όσο έχει και βοηθάει το πιο σκληρό κομμάτι της να φορέσει στολή παραλλαγής.

Γιατί αν λέμε πως είναι όλοι φασίστες τότε δεν είναι κανένας. Το δεύτερο είναι ένας επίπλαστος εφησυχασμός, ενώ το θηρίο δείχνει πάλι τα δόντια του. Ποιοι έσπευσαν να πουν «Χαλαρώστε, τελειώσαμε με την ακροδεξιά» μετά την καταδίκη; Ήταν η «άλλη ακροδεξιά» και όσοι την έμπασαν στο σαλόνι του πολιτικού μας συστήματος.

Τελειώσαμε όμως; Όταν σε έρευνες, τέσσερις στους δέκα απ’ όσους αυτοπροσδιορίζονται ως δεξιοί θα ήθελαν μια νόμιμη Χ.Α.; Όταν λένε πως «το παράκανε» με τη βία και τα εγκλήματα, αλλά χωρίς αυτά θα ήταν χρήσιμη; Άρα, τμήμα σοβαρό του κοινωνικού σώματος έχει παγιωμένες σχέσεις ιδεολογικής συγγένειας ή αντιπροσώπευσης με τον ακροδεξιό χώρο. Μπορεί να μην το παραδέχεται ή να μην το αντιλαμβάνεται, αλλά καλοβλέπει την alt-ακροδεξιά του καναπέ που αφήνει τον αντισημιτισμό της στο χολ πριν μπει στο προεδρικό μέγαρο να ορκιστεί.

Νομίζω πως δεν είναι σωστό να εξοικειωνόμαστε με την εξέλιξη αυτή, να συνηθίζουμε το πρόσωπο του τέρατος που έλεγε ο Χατζιδάκις. Διαρκώς οφείλουμε να εντοπίζουμε και να στηλιτεύουμε κάθε θεσμική διολίσθηση προς ακροδεξιές θέσεις και ρητορική.

 

-Θα περίμενε κανείς ότι η τραυματική εμπειρία της δράσης της Χρυσής Αυγής που κορυφώθηκε στη δολοφονία του συμπολίτη μας Παύλου Φύσσα θα μας έκανε σοφότερους. Έχουμε αποκτήσει καλύτερα ανακλαστικά στον ακροδεξιό εξτρεμισμό; Θυμόμαστε όλοι ότι την εποχή που το λάβαρο της Χρυσής Αυγής κυμάτιζε στο «Κάστρο» του 6ου Διαμερίσματος του Δήμου της Αθήνας λέγαμε ότι ένα cordon sanitaire/ μια «υγειονομική κορδέλα», μια διαχωριστική γραμμή αποκλεισμού και πάνδημης καταδίκης πρωτίστως από συστημικούς παίκτες (τα κόμματα, κυρίως της δημοκρατικής Δεξιάς, την Εκκλησία της Ελλάδος) ήταν ο ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισης. Πρέπει να εμμείνουμε σε αυτή τη στρατηγική; Πως αξιολογείς την επιλογή της κυβέρνησης να ακολουθήσει την αντίθετη «συνταγή» αυτή του κατευνασμού; 

Τι μάθαμε από την 10χρονη περιπέτεια της ΧΑ; Μάθαμε ότι καμιά αδράνεια ή εφεκτικότητα δε συγχωρείται. Αλλά στην Ελλάδα οι θεσμοί ήταν και αδρανείς και εφεκτικοί. Όχι μόνο η αστυνομία, πράγμα γνωστό και τεκμηριωμένο ακόμα και στην αίθουσα του δικαστηρίου. Αλλά και η δικαιοσύνη παρακολουθούσε αδρανής δεκάδες εγκληματικών πράξεων μέχρι να δολοφονηθεί ο Φύσσας και να ξεσηκωθεί το σύμπαν. Και η πολιτική μας τάξη σφύριζε αδιάφορη. Φοβάμαι ότι σήμερα γίνεται το ίδιο λάθος. Και αν το περίφημο οπλοστάσιο της ΧΑ έγινε αντικείμενο έρευνας, το ιδεολογικό της οπλοστάσιο δεν χρειάζεται να το ψάξουμε πολύ. Είναι εδώ, μετά την καταδίκη, business as usual: ξανά κάποιοι κανονικοποιούν τον ρατσισμό, την ισλαμοφοβία, τη μισαλλοδοξία, τον σεξισμό, τον εθνικισμό, τον εθνοφυλετισμό. Άρα, φυσικά συμφωνώ μαζί σας για την ανάγκη «υγειονομικής κορδέλας» αλλά φοβάμαι ότι είμαστε πια πολύ μετά από αυτό το στάδιο. Βάζεις κορδέλα να κρατήσεις κάτι έξω. Τι γίνεται όταν αυτό είναι μέσα;

Σε ό,τι λοιπόν αφορά στην πολιτική του κατευνασμού, ας είμαστε ειλικρινείς: δεν πιστεύω ότι ο Μητσοτάκης είναι ακροδεξιός, όπως ανοήτως λέγεται. Στα θέματα όμως οριοθέτησης και ουσιαστικής στεγάνωσης προς τα δεξιά του, βλέπω απόλυτη αδυναμία που δε δείχνει και πολύ μεγάλο ανάστημα. Στο Μακεδονικό, στο σύμφωνο συμβίωσης, στην ιθαγένεια, στην νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου, σε όλα τα ταυτοτικά ζητήματα, τι έκανε; Πήγε με όλο το αντιδραστικό, μισαλλόδοξο, θρησκόληπτο και εθνικιστικό μπλοκ.

Να προβοκάρω λίγο; Αντιστρέφοντας το γνωστό ρητορικό σχήμα, αν ο ΣΥΡΙΖΑ με το αντιμνημόνιο νομιμοποίησε τον λαϊκισμό των πλατειών, τότε ο πρωθυπουργός νομιμοποίησε αυτούς που λίντσαραν τον Μπουτάρη. Με το Μακεδονικό, με την ανοχή στις πολιτοφυλακές και τους φασίστες στο προσφυγικό, με τους αντιεμβολιαστές, πυκνώθηκε ένα συμπαγές άκρο.

Ο κατευνασμός το αποθηριώνει και το αποχαλινώνει. Η χώρα έχει ανάγκη από μια σοβαρή συντηρητική δύναμη που κρατάει αποστάσεις από την ακροδεξιά. Κι αυτό ισχύει σε όλη την Ευρώπη, γιατί και αλλού παρατηρούμε την ίδια διολίσθηση. Μόνο που εμείς, με την εμπειρία των νεοναζί στη βουλή, έπρεπε να είμαστε σοφότεροι. Κι αυτό ισχύει για όλους όσοι συνεργάστηκαν με την άκρα δεξιά σε κάθε της μορφή. Φυσικά άλλη η εθνικιστική «χουντίλα» του Καρατζαφέρη, άλλος ο εθνολαϊκισμός του Καμένου, άλλος ο αντισημιτισμός και οι διαδρομές των τριών σημερινών υπουργών που αποκήρυξαν τον αντισημιτισμό.

Άλλο η κυβερνητική συνεργασία με τέτοια στοιχεία κι άλλο ένα συστημικό μεγάλο κόμμα να τα ενσωματώνει και να τα κανονικοποιεί πλήρως. Εκεί η ιστορία θα είναι πολύ αυστηρή.

– Τελος, τα γεγονότα στη Σταυρούπολη εντάσσονται στο ιστορικό υπόβαθρο της πόλης; Από τα Τρία Έψιλον του Μεσοπολέμου (Εθνική Ένωσις «Ελλάς»), την «Καρφίτσα» και τη δολοφονία Λαμπράκη και τα Τάγματα Εφόδου της Χρυσής Αυγής πρέπει να εντάξουμε τα γεγονότα στη Σταυρούπολη και στο ιστορικό τους πλαίσιο ή αυτές οι αναλογίες είναι επισφαλείς, ελκυστικές ίσως αλλά δεν μας βοηθούν ιδιαιτέρως στην κατανόηση του φαινομένου; Είναι το ιστορικό υπόβαθρο ή άλλες συνθήκες όπως οι οικονομικές και κοινωνικές που επιδεινώθηκαν στην πανδημία; 

Έχετε δίκιο που θέτετε την ιστορική διάσταση. Από τα Τρία Έψιλον και το πογκρόμ στο συνοικισμό Κάμπελ το 1931, την πρώτη συνδυασμένη εμφάνιση του αντικομμουνισμού με τον αντισημιτισμό, μέχρι το μετεμφυλιακό παρακράτος και τα σημερινά γεγονότα, ένα νήμα διατρέχει την πόλη. Είναι η θεσμική υποστήριξη στην ακροδεξιά βία. Κινδυνεύοντας κάποιοι φίλοι στη Θεσσαλονίκη να παρεξηγηθούν, πιστεύω πως ένα διαρκές μαύρο, ένα μείγμα διαπλοκής και σκοταδισμού κάθεται σαν ίζημα στην πόλη. Μια ματιά σε τοπικούς ηγέτες, αιρετούς  και θρησκευτικούς, των τελευταίων δεκαετιών αρκεί. Ακόμα και το κορυφαίο έγκλημα, τον αφανισμό της εβραϊκής κοινότητας και την καταλήστευση της περιουσίας της, η ακροδεξιά της Θεσσαλονίκης, στο πολιτικό προσωπικό, στην αυτοδιοίκηση, στην εκκλησία και άλλους θεσμούς το κρατούσε θαμμένο. Ξέρετε, το ακροδεξιό μίσος για τον δήμαρχο Μπουτάρη πρέπει να το δούμε και από αυτό το πρίσμα: η δημόσια συγγνώμη του ήταν καρφί στο μάτι όλων αυτών.

Από την άλλη, δεν εξηγούνται όλα μόνο ιστορικά.

Χρειάζεται να λάβουμε υπόψη την ιδιαίτερη λειτουργία του οπαδισμού στην πόλη, τον ρόλο των ποδοσφαιρικών παραγόντων, ιδίως όσων έχουν σχέση με κοινότητες ομογενών. Είναι και η ίδια η σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού, κοινωνικά και καταγωγικά.

Πολλοί παράγοντες οδηγούν στον εφηβικό ναζιστικό χαιρετισμό. Παίζει τον ρόλο της η ώσμωση τα τελευταία χρόνια με εθνικιστές στα Μακεδονικά συλλαλητήρια, η σημερινή συγκυρία με τους αντιεμβολιαστές, η διαχρονική καχυποψία προς το κράτος των Αθηνών. Εκδηλώνεται έτσι ένας νέος αντισυστημικός ριζοσπαστισμός της δεξιάς, φαινόμενο που συναντάμε σε πολλές χώρες αλλά με τα ιδιαίτερα γνωρίσματα στην καθεμιά. Νομίζω στη Θεσσαλονίκη συναντιέται και με τον βαλκανικό ορθόδοξο εθνικισμό, πράγμα που θυμίζει και τον ιδιαίτερο ρόλο της εκκλησίας, ρόλο κοινωνικά εξόχως εμπρηστικό ενίοτε.

 Το αποτέλεσμα; Ένα κοκτέιλ μίσους προς καθετί διαφορετικό. Εχθρός οι ομοφυλόφιλοι, οι κομμουνιστές, οι παγκοσμιοποιητές, οι κοσμοπολίτες αστοί, κάθε ξένος. Ε, αυτό το μίγμα που ορμάει με σιδερογροθιές και μολότοφ από τα σχολικά κάγκελα, δεν το κατευνάζουμε. Προσπαθούμε βέβαια να το καταλάβουμε, να το προλάβουμε, να το επηρεάσουμε, να το αλλάξουμε. Δεν επιτρέπουμε σε κανένα κρατικό όργανο να χαριεντίζεται μαζί του, είτε εκπαιδευτικός είτε αστυνομικός είναι αυτός. Κι αν δεν τα κάνουμε αυτά εγκαίρως, δεν το αφήνουμε πάντως να διαλύει σχολικές κοινότητες. Είναι η ώρα να το καταστείλουμε.

 Ο Κωστής Παπαϊωάννου είναι εκπαιδευτικός, συγγραφέας και π.Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
Το τελευταίο του βιβλίο «Άγρια Ιστορία για Μεγάλα Παιδιά – ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΑΣΙΣΜΟ ΣΤΟΝ ΜΕΤΑΦΑΣΙΣΜΟ – Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗ ΝΕΑ ΑΚΡΟΔΕΞΙΑ» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ.

Οι Ποινικοί Κώδικες «του ΣΥΡΙΖΑ»

Του Μιχάλη Καλογήρου*

Από την έναρξη ισχύος των ποινικών Κωδίκων έχουν μεσολαβήσει πέντε μήνες. Διάστημα που ταυτίζεται με την θητεία της κυβέρνησης της ΝΔ η οποία άμεσα, όπως εξάλλου είχε δεσμευτεί, προχώρησε ήδη σε τροποποιήσεις. Είχε βέβαια μεσολαβήσει χρονικό διάστημα ικανό προκειμένου η μεταρρύθμιση αυτή να υπαχθεί και μάλιστα προεκλογικά στις ανάγκες του δόγματος «νόμος και τάξη», δόγμα προνομιακό για τη ΝΔ, αφού εύκολα μπορούσε να επιχειρηματολογεί επί τεχνικών ζητημάτων, δυσνόητων για τους μη νομικούς, απευθυνόμενη σε ανασφάλειες της ελληνικής κοινωνίας. Η έκθεση της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου της Ευρώπης για το σωφρονιστικό σύστημα (Μάρτιος 2019) έχει ήδη καταδείξει ότι η εγκληματικότητα στη χώρα μας είναι κάτω από το μέσο όρο των χωρών-μελών του οργανισμού. Οι ποινές σε αυτή τη χώρα είναι από τις υψηλότερες, ιδίως οι ισόβιες καθείρξεις. Οι πολίτες αυτής της χώρας είναι πρώτοι στον φόβο. 

Οι νέοι Ποινικοί Κώδικες, παρά τις ενδεχόμενες διαφοροποιήσεις ή διαφωνίες ως προς επιμέρους σημεία τους, στον σημαντικότερο βαθμό πέτυχαν να συγκεράσουν τους στόχους του εκσυγχρονισμού της ποινικής μας νομοθεσίας σύμφωνα με την ελληνική και ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Είναι κατ’ εξοχήν καρποί της φιλελεύθερης αντίληψης στο ποινικό δίκαιο, που ακόμη αντέχει και μέσω αυτών ανανεώνεται, καταφέρνοντας να συνδυάσουν τα σύγχρονα αιτήματα για επιτάχυνση των διαδικασιών, σε έναν κόσμο που τρέχει πια εν γένει με μεγάλες ταχύτητες, και της διαφύλαξης των δικαιωμάτων των πολιτών απέναντι στην αυθαίρετη και ανεπιεική ποινική εξουσία. Είναι το αποτέλεσμα διεργασιών νομοπαρασκευαστικών επιτροπών μιας δεκαετίας. Ψηφίστηκαν από την Βουλή με τη συνταγματικά προβλεπόμενη “διαδικασία των κωδίκων”, προκειμένου να διαφυλαχτεί το κύρος τους απέναντι στις ήδη τότε ορατές προσπάθειες, που, με τη δύναμη και της πλειοψηφίας των ΜΜΕ, έτειναν στο να προκαλέσουν την άποψη ότι οι Κώδικες είναι «του ΣΥΡΙΖΑ» και ότι αποσκοπούν στην προνομιακή μεταχείριση των εγκληματιών (!), δήθεν ως συστατικό στοιχείο της «ιδεοληψίας του».

Για το αφήγημα αυτό δεν είχε καμία σημασία ότι τα μέλη των νομοπαρασκευαστικών επιτροπών εκπροσωπούσαν το πανεπιστήμιο, το δικαστικό και το δικηγορικό σώμα. Και ασφαλώς, η επιστημονική προσέγγιση επί των επιμέρους θεμάτων δεν ήταν πάντα ομόθυμη. Και ασφαλώς υπήρχαν αντίθετες απόψεις, όπως αυτές εκφράστηκαν και στη δημόσια διαβούλευση. Η αντίθετη άποψη μπορούσε και μπορεί να διορθώσει τυχόν σφάλματα. Να βελτιώσει την εφαρμογή των νέων αυτών νομικών κειμένων. Γιατί αυτό ήταν και παραμένει το στοίχημα: η εφαρμογή τους. Αντ’ αυτού, το σημαντικότερο μέρος της δημόσιας συζήτησης αναλώθηκε στην έκφραση αυθαίρετων επιχειρημάτων από κάθε ποινικολογούντα που, εκούσια ή ακούσια, έπαιζε το παιχνίδι της αντιπολιτευτικής τότε στρατηγικής. Αντί, για παράδειγμα, να συζητάμε για τις εναλλακτικές ποινικές διαδικασίες, στην κατεύθυνση της επιτάχυνσης της ποινικής δίκης, αναλωθήκαμε στην προσπάθεια να εξηγηθεί στον κόσμο ότι η ευθύνη για την κατοχή εκρηκτικών διακρίνεται και είναι πρόσθετη της ευθύνης για την χρήση τους με την πρόκληση έκρηξης. 

Οι Ποινικοί Κώδικες «του ΣΥΡΙΖΑ» ψηφίστηκαν από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του Σύριζα και από το Ποτάμι, ενώ και ο κ. Βαγγέλης Βενιζέλος επιχειρηματολόγησε υπέρ της μεταρρύθμισης, υποστηρίζοντας μάλιστα, όπως και τα μέλη της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής, την άμεση θέση σε ισχύ. Υπενθυμίζω ότι υπήρχε τότε η πρόταση να τεθούν σε ισχύ αρκετούς μήνες μετά την ψήφισή τους (1.1.2020)  Στην περίπτωση αυτή, θα είχαμε ποινικές διατάξεις σε εκκρεμότητα, με πολίτες να δικάζονται ακόμη σε μια άλλη, διαφορετική, ήδη ξεπερασμένη, ποινική ταχύτητα, πράγμα απαράδεκτο για μια ευρωπαϊκή έννομη τάξη. Και ας μη γελιόμαστε, δεδομένης της αλλαγής της κυβέρνησης που μεσολάβησε, η μεταρρύθμιση αυτή ήταν πιθανό να επιστρέψει στο συρτάρι, εκεί όπου παρέμενε τα προηγούμενα χρόνια. Ή θα συνέβαινε αυτό που συνέβη και στην πρόσφατη συνταγματική αναθεώρηση. Δειλές και αποσπασματικές αλλαγές κατά το τρέχον και πρόσκαιρο πολιτικό δοκούν. 

Η ΝΔ κρύφτηκε από την Ολομέλεια κατά την ψήφιση των κωδίκων. Επιδίωξε να διατηρήσει για τον εαυτό της το ρόλο εκείνου που θα ήταν ο κατόπιν εορτής κριτής των κωδίκων, όταν μετά την ανάδειξη ορισμένου σφάλματος, όπως μπορεί να γίνει με κάθε ανθρώπινο ενέργημα, θα μπορούσε να έρχεται και να καταλογίζει τη σχετική εξέλιξη στις ελλείψεις ή απροσεξίες της κυβέρνησης που τον εισηγήθηκε, ακόμη και παραβλέποντας ότι κατά βάση συνιστούσε πόρισμα καθολικά αποδεκτών, καταξιωμένων προσωπικοτήτων του νομικού κόσμου. Ήταν ίσως μια αποκαλυπτική συγκύρια ότι όταν έπρεπε η ΝΔ να έρθει αντιμέτωπη με τα αποτελέσματα αυτού που είχε χαρακτηριστεί ως “ποινικός λαϊκισμός”, αυτή επέλεξε να αμφισβητήσει ότι προτεινόταν από κατεξοχήν εκπροσώπους της λεγόμενης «αριστείας». Έχοντας δηλώσει αρχικά και γενικόλογα συναίνεση, αλλά απέχοντας από την κοινοβουλευτική διαδικασία, θα μπορούσε μετά να αλλάζει τη στάση της, ανάλογα με το ποια ψευδής είδηση θα την εξυπηρετούσε. 

Αυτή τη θέση εκφράσαμε τότε. Αυτό πράγματι συνέβη. Οποιαδήποτε απόφαση Δικαστηρίου μπορεί να «δυσαρεστήσει» την κοινή γνώμη, χρεώνεται άνευ άλλου τινός σε λάθος επιλογές στον νέο Κώδικα. Δεν έχει καμία σημασία αν στη συνέχεια για παράδειγμα αναιρείται ως εσφαλμένη από τον Άρειο Πάγο, δείχνοντας ότι ο κανόνας δικαίου πάντοτε ερμηνεύεται. Η ζημιά της απαξίωσης της μεγάλης αυτής μεταρρύθμισης γίνεται και πάμε παρακάτω.

Η σημερινή κυβέρνηση δεν έμεινε βέβαια σε αυτά. Νομοθέτησε, άλλες διατάξεις με σύμφωνη γνώμη σχετικής νομοπαρασκευαστικής και άλλες χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της. Έχει ενδιαφέρον να μάθουμε τελικά και δημόσια τις απόψεις των μελών των νομοπαρασκευαστικών για κάθε μία από τις αλλαγές που ψηφίστηκαν πρόσφατα. Υπό την στέγη «κανονικότητα και ασφάλεια» η σημερινή κυβέρνηση νομοθέτησε αυτά που εκφράζουν το δικό της κυβερνητικό πρόγραμμα: την κατ’ έγκληση δίωξη της απιστίας, την αποδέσμευση των κατασχεμένων λογαριασμών του λευκού κολάρου. Κατήργησε τον διαχρονικά εφαρμοσμένο στη χώρα μας θεσμό της κοινωφελούς εργασίας. Προχώρησε στην άκριτη ποινική αυστηροποίηση αδικημάτων, η οποία έχει πάντα, αποδεδειγμένα τα αντίθετα αποτελέσματα. Απονεύρωσε τους εναλλακτικούς τρόπους έκτισης της ποινής. Χωρίς μακρόπνοο σχεδιασμό. Μένει να δούμε για παράδειγμα πώς οι νέες διατάξεις θα λειτουργήσουν ως προς το διαχρονικό πρόβλημα του υπερπληθυσμού των ελληνικών φυλακών και την περαιτέρω εξαθλίωση των συνθηκών κράτησης. 

Συμπέρασμα: ο ΣΥΡΙΖΑ που λοιδορήθηκε το διάστημα της διακυβέρνησής του ως αποσυνάγωγος της θεσμικής αντίληψης και των μεταρρυθμιστικών πρωτοβουλιών, είναι εντέλει εκείνος που ανέλαβε το βάρος να κάνει τομές με υψηλό κοινωνικό ενδιαφέρον και βάθος, χωρίς να λογαριάζει το πολιτικό κόστος. 

Ο ΣΥΡΙΖΑ, που λοιδορείται με κάθε ευκαιρία για απαξίωση της δικαιοσύνης δρομολόγησε εκείνες τις τομές που θα μπορούσαν να βγάλουν τη δικαιοσύνη από το τέλμα της στασιμότητας και του ατέρμονου χρόνου απονομής της που την έβαλαν οι πρακτικές τόσων χρόνων.

Παρότι καταγγελθήκαμε ως κυβέρνηση λαϊκιστών δώσαμε ισχυρό πλήγμα στις λογικές του ποινικού λαϊκισμού, που οδήγησαν στη δημιουργία μιας επίπλαστης φούσκας ποινικών διώξεων που βούλιαξε τη δικαιοσύνη. Ο ΣΥΡΙΖΑ εντέλει επεδίωξε να αποδείξει ότι δεν είναι η βαριά ποινική νομοθεσία αυτή που αποτρέπει ή καταστέλλει το έγκλημα. Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε το πολιτικό θάρρος -αυτό που δεν είχαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις- να υιοθετήσει την πρόταση της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής για την κατάργηση του δρακόντειου νόμου 1608/1950 περί καταχραστών του δημοσίου που δεν είχε αποτρέψει ούτε τα οικονομικά εγκλήματα ούτε τη διαφθορά στη χώρα μας. Διώξεις για σοβαρή οικονομική εγκληματικότητα είτε δεν ασκούνταν, είτε ασκούνταν τόσο αργά που η παραγραφή ήταν πάντοτε η πιο πιθανή εξέλιξη για τις υποθέσεις που καθίσταντο μετά από τόσο καιρό αρχαιολογικά ποινικά ευρήματα. Και επειδή η δεξιά παράταξη στην Ελλάδα διαχρονικά πολιτευόταν μέσω των fake news και της προπαγάνδας, υπενθυμίζω ότι στην αιτιολογική έκθεση του νόμου περί καταχραστών του δημοσίου το 1950 ο νομοθέτης πρότασσε την πάταξη της διαφθοράς και προέβλεπε την ποινή των ισοβίων που διατηρήθηκε για 70 χρόνια, λόγω ενός σκανδάλου λαθρεμπορίας χρυσού που χρεώθηκε τότε στους κομμουνιστοσυμμορίτες…

    Η ποινική δίκη θα αποτελεί βέβαια πάντα πεδίο σύγκρουσης. Δικαιωμάτων και ιδεών. «Ελευθερίας και ασφάλειας». Η αποκατάσταση της σχέσης εμπιστοσύνης του πολίτη με την δικαιοσύνη και την πολιτική παραμένει ζητούμενο. Η ποινική μεταρρύθμιση στη χώρα μας μόλις ξεκίνησε και θα αξιολογείται καθημερινά. Το πολιτικό σύστημα θα κριθεί, και σε αυτό το πεδίο, για την αξιοπιστία του. 

Παρακαταθήκη που θα μείνει είναι το ότι αναλήφθηκε και ήρθε σε πέρας μια θαρραλέα μεταρρύθμιση εν μέσω προπαγανδιστικών, προεκλογικών πυρών, δίνοντας μετά από πολλά χρόνια ένα παράδειγμα άσκησης πολίτικης χωρίς το φόβο του πολιτικού κόστους, με γνώμονα τη ρεαλιστική, ειλικρινή προσέγγιση των ποινικών προβλημάτων και όχι μια αόριστη επίκληση των αισθημάτων της “κοινής γνώμης”. Κι αυτή η αλλαγή, άλλαξε και το παράδειγμα της ποινικής μας νομοθεσίας για τις επόμενες δεκαετίες. Οι νέες, γρήγορες διαδικασίες και η ισορροπημένη συναρμογή τους με την ενίσχυση των δικαιωμάτων του υπόπτου και του κατηγορουμένου, ο εξορθολογισμός των ποινών, η επιείκεια και η αναλογικότητα, με “ειλικρινείς” και “έξυπνες” ποινές, η επανανοηματοδότηση του πλημμελήματος, που πια μπορεί και να εκτίεται, όταν πρέπει να αποτραπούν νέα εγκλήματα, και η μείωση των κακουργημάτων, η ενίσχυση των εναλλακτικών του εγκλεισμού ποινών, η κατάργηση των ισοβίων ως μόνης απειλούμενης ποινής, η κατάργηση των εγκλημάτων αφηρημένης διακινδύνευσης, η κατάργηση των πταισμάτων και άλλων αναχρονιστικών διατάξεων και η αποσαφήνιση πλείστων εννοιών έδωσαν στο ποινικό μας σύστημα μια νέα συνοχή, μια νέα ραχοκοκαλιά, και έναν νέο χαρακτήρα για μια νέα προοπτική. 

Αυτά είναι κεκτημένα που εκτιμώ ότι δεν μπορεί να αναιρεθούν εύκολα και σύντομα μέσω μιας γενικής αλλαγής, παρά μόνο με νέες εμβαλωματικές, ευκαιριακές παρεμβάσεις στο σώμα των κωδικών, που δυστυχώς ήδη έχουν ξεκινήσει και αν δεν υπάρξει αυτοσυγκράτηση θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέες αποδιαρθρώσεις του. Ελπίζω παρόλα αυτά ακόμη ότι κανείς δεν είναι έτοιμος να βάλει ξανά την ποινική πολιτική στο δρόμο που την έφερε στα όρια της. 

 

*Ο ποινικολόγος Μιχάλης Καλογήρου είναι  πρώην Υπουργός Δικαιοσύνης και σήμερα είναι ο διευθυντής του Γραφείου του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα.

Η Ελλάδα υιοθετεί τον ορισμό του Αντισημιτισμού και της Άρνησης του Ολοκαυτώματος

 

Σύμφωνα με ανακοινωση του Γραφείου του Πρωθυπουργού η Ελλάδα υιοθετεί τους Ορισμούς Εργασίας της IHRA για τον Αντισημιτισμό και την Άρνηση του Ολοκαυτώματος.

Τι ακριβώς είναι αυτό;
Πρόκειται για δύο κείμενα χωρίς νομικά δεσμευτικό χαρακτήρα που εγκρίθηκαν από τις 31 χώρες μέλη της Διεθνούς Συμμαχίας για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος.
H Διεθνής Συμμαχία για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος (IHRA) ειναι μια οργάνωση που ιδρύθηκε το 2005 στη Στοκχόλμη με σκοπό να ενώσει κυβερνήσεις και εμπειρογνώμονες για την ενίσχυση, προαγωγή και προώθηση της εκπαίδευσης, της μνήμης και της έρευνας για το Ολοκαύτωμα σε παγκόσμια κλίμακα.

Τη Διεθνή Συμμαχία  για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος απαρτίζουν 31 χώρες μία εκ των οποίων είναι και η Ελλάδα.

Τι λέει ο Ορισμός Εργασίας για τον Αντισημιτισμό;
«Αντισημιτισμός είναι μια συγκεκριμένη αντίληψη για τους Εβραίους, η οποία ενδέχεται να εκφράζεται ως μίσος προς τους Εβραίους. Οι ρητορικές και φυσικές εκδηλώσεις του αντισημιτισμού στρέφονται κατά Εβραίων ή μη Εβραίων και/ή της περιουσίας τους, κατά θεσμών της εβραϊκής κοινότητας και θρησκευτικών εγκαταστάσεων».

Πώς εκδηλώνεται το μίσος προς τους Εβραίους;
Ο αντισημιτισμός συχνά εγκαλεί τους Εβραίους ότι συνωμοτούν για να βλάψουν την ανθρωπότητα, και χρησιμοποιείται συχνά για να κατηγορηθούν οι Εβραίοι «για όλα όσα πάνε στραβά». Εκφράζεται με προφορικό λόγο, γραπτά, εικόνες και πράξεις και εκμεταλλεύεται νοσηρά στερεότυπα και αρνητικά χαρακτηριστικά προσωπικότητας.
Το κείμενο απαριθμεί κάποια παραδείγματα αντισημιτισμού στο δημόσιο βίο, στα μέσα ενημέρωσης, στα σχολεία, στον χώρο εργασίας και στο πεδίο της θρησκείας:

  • Παρακίνηση, υπόθαλψη ή αιτιολόγηση φόνου ή τραυματισμού Εβραίων στο όνομα μιας ριζοσπαστικής ιδεολογίας ή εξτρεμιστικών απόψεων περί θρησκείας.
  • Το να κατηγορούνται οι Εβραίοι ως λαός ή το Ισραήλ ως κράτος, ότι επινόησαν ή διόγκωσαν το Ολοκαύτωμα.
  • Το να κατηγορούνται Εβραίοι πολίτες ότι είναι πιο πιστοί στο Ισραήλ, ή στις υποτιθέμενες προτεραιότητες των απανταχού Εβραίων, παρά στα συμφέροντα των κρατών των οποίων είναι πολίτες.
  • Το να μην αναγνωρίζεται στους Εβραίους το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, π.χ. με προβολή του ισχυρισμού ότι η ύπαρξη ενός κράτους του Ισραήλ συνιστά ρατσιστικό εγχείρημα.
  • Το να εφαρμόζονται δυο μέτρα και δυο σταθμά, απαιτώντας από το Ισραήλ συμπεριφορά που δεν αναμένεται, ούτε απαιτείται, από οποιαδήποτε άλλη δημοκρατική χώρα.
  • Χρήση συμβόλων και εικόνων που συνδέονται με τον κλασικό αντισημιτισμό (π.χ. ισχυρισμοί περί δολοφονίας του Ιησού από Εβραίους ή συκοφαντία του αίματος) για να χαρακτηριστεί το Ισραήλ ή οι Ισραηλινοί.
  • Συγκρίσεις της σημερινής πολιτικής του Ισραήλ με την πολιτική των Ναζί.
  • Απόδοση ευθυνών στους Εβραίους συλλογικά για πράξεις του κράτους του Ισραήλ.
    Ο Ορισμός για τον Αντισημιτισμό έχει υιοθετηθεί από πολλές χώρες εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο σε οδηγία του προς τα κράτη-μέλη ζήτησε να τον ενσωματώσουν στην κρατική νομοθεσία

Δηλαδή, θα απαγορεύεται να κρίνουμε το κράτος του Ισραήλ;
Όχι βέβαια. Το κείμενο είναι σαφές σ’αυτό:
«Οι εκδηλώσεις του αντισημιτισμού θα μπορούσαν να συμπεριλαμβάνουν τη στοχοποίηση του κράτους του Ισραήλ, το οποίο νοείται ως εβραϊκή συλλογικότητα. Παρά ταύτα, κριτική εις βάρος του Ισραήλ, όμοια με την κριτική που δέχεται οποιοδήποτε άλλο κράτος, δεν μπορεί να θεωρηθεί αντισημιτισμός»

ΔΙΑΒΑΣΤΕ στα Ελληνικά όλο το κείμενο στην ιστοσελίδα της IHRA.

 

Τι λέει ο Ορισμός Εργασίας για την Άρνηση του Ολοκαυτώματος;
«Η άρνηση του Ολοκαυτώματος είναι η έκφραση και η συστηματική απόπειρα διάδοσης απόψεων, οι οποίες αρνούνται την ιστορική πραγματικότητα και το εύρος της εξόντωσης των Εβραίων από τους Ναζί και τους συνεργούς τους κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, που είναι γνωστή ως Ολοκαύτωμα ή Σοά. Η άρνηση του Ολοκαυτώματος αναφέρεται, συγκεκριμένα, σε κάθε προσπάθεια να υποστηριχθεί ότι, το Ολοκαύτωμα δεν συνέβη.
Η άρνηση του Ολοκαυτώματος δύναται να περιλαμβάνει τη δημόσια άρνηση ή τη δημόσια αμφισβήτηση της χρήσης των κυριοτέρων μηχανισμών εξόντωσης (όπως θάλαμοι αερίων, μαζικές εκτελέσεις δια τυφεκισμού, ασιτία και βασανισμοί) ή της συνειδητής πρόθεσης για τη γενοκτονία του Εβραϊκού λαού.
Η άρνηση του Ολοκαυτώματος στις ποικίλες μορφές της είναι έκφανση του αντισημιτισμού». Διαβάστε το πλήρες κείμενο στα Ελληνικά εδώ.

Τι άλλο πρέπει να γνωρίζουμε;
Η Ελλάδα το 2021 θα αναλάβει την προεδρία της Διεθνούς Συμμαχία για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος (IHRA) ενώ ο Πρωθυπουργός ανέθεσε στον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης Παναγιώτη Πικραμμένο να παρακολουθήσει την ενσωμάτωση των δύο ορισμών στην ελληνική νομοθεσία και την εκπαίδευση.

 

 

Όταν συγκλίνουν οι προκλήσεις

 

Η βδομάδα που πέρασε λειτούργησε ουσιαστικά σαν προεισαγωγή σε μια σειρά πυκνών ραντεβού της Ευρώπης. Χωρίς αίσθηση υπερβολής, μερικά απ’ αυτά μπορεί να αποβούν ραντεβού με την Ιστορία. Μετρήστε:

Δεν θα θέλαμε να πατήσουμε στο συναρπαστικό ναρκοπέδιο στο οποίο εξελίσσεται για την Τερέζα Μαίη, την Κυβέρνησή της αλλά και συνολικά την Μεγ. Βρετανία η συζήτηση στην Βουλή των Κοινοτήτων για το Brexit. Αν  και σοκάρει το γεγονός ότι στο γεμάτο παράδοση (αλλά και ουσία) αυτό καθίδρυμα ανακλήθηκαν στην τάξη (με 311 ψήφους έναντι 293) για προσβολή του σώματος/contempt υπουργοί της Κυβέρνησης : τεχνικά αυτό οφειλόταν στο ότι δεν δόθηκε στο σώμα η πλήρης νομική γνωμοδότηση που είχε στην διάθεσή της η Κυβέρνηση για την τελική ευθεία του Brexit. ουσιαστικά όμως η Βουλή επαναδιεκδίκησε (και ανέλαβε) τον έλεγχο της διαδικασίας από τα χέρια της κλονισμένης Κυβέρνησης Μαίη. Όμως, στην άλλη πλευρά της Μάγχης είχαμε αντίστοιχα βαρύ κλίμα. Στα επιτελεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου έχουν στηθεί μηχανισμοί 24ωρης παρακολούθησης όσο θα πλησιάζει η Τρίτη, 11 Δεκεμβρίου όπου (υποτίθεται ότι) θα ψηφισθεί η συμφωνία Λονδίνου/ΕΕ “27», μάλλον κλίνοντας προς την εκδοχή καταψήφισης/μη-συμφωνημένης διαχείρισης του Brexit. Δηλαδή, προετοιμασία για άτακτη αποχώρηση της Μεγ. Βρετανίας – “Here be monsters”που έγραφαν και οι αρχαίοι χάρτες!

Ακόμη πιο αιχμηρά, “έπεσε”η είδηση ότι το Δικαστήριο της ΕΕ – στην τωρινή φάση η εισήγηση του Γενικού Εισαγγελέα Κάμπος Σάντσες-Μπορδόνα  – με βάση αίτημα Σκωτσέζικου δικαστηρίου (Court of Session) που το κέντρισαν Βρετανοί βουλευτές, αποφάνθηκε πως η Μεγάλη Βρετανία θα μπορούσε (κατά το Ευρωπαϊκό Δίκαιο, με ερμηνεία του διαβόητου άρθρου 50 της Συνθήκης ΕΕ) και μόνη της, χωρίς δηλαδή την σύμφωνη γνώμη των εταίρων, να ανακαλέσει την υποβληθείσα αίτηση για αποχώρηση από την Ένωση. Πρόκειται για μια μείζονα νομική προσέγγιση που θα σχολιάζεται επί χρόνια, καθώς σπάει την κλειστότητα του δικαίου της ΕΕ, λέγοντας ότι ο θεμελιώδης κανόνας του διεθνούς δικαίου (consensus contrarius) υπερέχει των Ευρωπαϊκών αυτοδεσμεύσεων – πάντως ανοίγει δρόμους για συνολική επανεξέταση του Brexit. Εν τω μεταξύ, σε μια τυπικά Βρυξελλιανού τύπου επιλογή, η Τερέζα Μαίη ενθαρρύνεται να αναβάλει την ψηφοφορία της 11ης Δεκεμβρίου…

Συγκρινόμενη με αυτήν την προοπτική, η “απλή”διαδικασία διαδοχής της Άνγκελας Μέρκελ στην ηγεσία του CDU – όχι όμως (ακόμη) στην Καγκελαρία – μπορεί να ακούγεται λιγότερο δραματική. Δεν είναι. Η Γερμανική Χριστιανοδημοκρατία είτε θα μετακινηθεί κάπως πιο συντηρητικά/δεξιά (αν επέλεγε την προτίμηση της ίδιας της Mutti Μέρκελ,, την Γ.Γ. του κόμματος Άννεγκρέτ Κράμπ-Καρενμπάουερ), είτε σαφώς δεξιότερα (αν προτιμούσε τον νυν υπουργό Υγείας 38χρονο Γιενς Σπαν, τον νεότερο των υποψηφίων – είχε εκλεγεί βουλευτής στα 22 του – που έχει την αδυναμία – για Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα σε συντηρητική κοινωνικά στροφή… – την ομολογημένη ομοφυλοφιλία του), είτε πολύ δεξιότερα (εδώ βρίσκεται ο προτιμώμενος από τον σεβαστικά ναφθαλινοποιημένο στην Προεδρία του Bundestag Βόλφγκανγκ Σώϋμπλε, 63χρονο Φρήντριχ Μερτς – αυτός έχει το μειονέκτημα, για την λουθηρανική Γερμανία, ότι είναι υπεραμειβόμενος δικηγόρος επιχειρηματικών κύκλων).

Στην πρώτη ψηφοφορία για εκλογή αρχηγού προηγήθηκε η ΑΚΚ, όπως είναι γνωστή η Γ.Γ. του κόμματος με 45,05%, με τον Φρήντριχ Μερτς στο 39,2% – ενώ ο Γιενς Σπαν περιορίστηκε σε 15,7%. Ακολούθησε δεύτερη ψηφοφορία προκειμένου να συγκεντρωθεί το 50%+1, με την οποία η ΑΚΚ με οριακή πλειοψηφία 51,75% εξελέγη στην ηγεσία στην θέση της Ανγκελας Μέρκελ – που είχε αποχαιρετήσει με μεσογειακή σχεδόν συγκίνηση.

Το πού θα οδηγηθεί η Ευρωπαϊκή πορεία της Γερμανίας, άρα… η Ευρώπη, έχει άμεση σύνδεση με το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας. Και ιδιαίτερο ενδιαφέρον – όχι;

Συγκρινόμενη με τα δυο αυτά, πρώτα μέτωπα, η συνεχιζόμενη αναταραχή των “κίτρινων γιλέκων»/gilets jaunes στην Γαλλία του (άλλοτε, μέχρι προ ολίγου…) πολλά υποσχόμενου Προέδρου Μακρόν, δείχνει να κινείται σε δεύτερο πλάνο. Καθώς μάλιστα ο Μακρόν επέλεξε τακτική υποχώρηση (κωλοτούμπα θα έλεγαν οι δικοί μας)/ανάκληση της φορολογίας καυσίμων που έβαλε φωτιά (κυριολεκτικά) στην πάντα εύφλεκτη Γαλλία.

Ασφαλώς, δε, ηχεί περίπου σαν αποκλιμάκωση του σασπένς των τελευταίων εβδομάδων η βαθμιαία υποχώρηση (κωλοτούμπα κι εδώ, θάλεγαν πάλι οι δικοί μας) της Ρώμης από την υψηλού προφίλ κόντρα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον Προϋπολογισμό 2019. Τόσο ο επικεφαλής της Λέγκας Ματέο Σαλβίνι που ήταν ο πλέον εμπρηστικός, όσο κι εκείνος των 5 Αστέρων Λουϊτζι Ντι Μάϊο που πήγαινε να λειτουργήσει ως ΥΠΟΙΚ, έκαναν ένα-δυο βήματα πίσω. Αφήνοντας την καυτή πατάτα της σταδιακής υποχώρησης στον ΥΠΟΙΚ Τζιοβάννι Τρία (ο οποίος βρισκόταν στα πρόθυρα παραίτησης από την πίεση) και τον Πρωθυπουργό Τζιουζέππε Κόντε. Οι Βρυξέλλες πήραν πίσω τους υψηλούς τόνους, την άμεση αναφορά σε κυρώσεις κοκ – και θυμήθηκαν την συμβουλή του μακαρίτη Μιττεράν “Δώστε χρόνο στον χρόνο». Θα δείξει.

Και μ’ αυτό ακριβώς το φόντο, φθάνει στην Κορυφή της 13ης/14ης Δεκεμβρίου το πολυταλαιπωρημένο σχέδιο για ενίσχυση της Ευρωζώνης. Το οποίο ποιος θυμάται ότι ξεκίνησε με πρωτοβουλία Μακρόν; ότι συνοδεύθηκε από συμπόρευση Μέρκελ; ότι κατατέθηκε με νωπή κίνηση Ολαφ Σόλτς/Μπρυνό Λεμαίρ; Το “κρατάτε μικρό καλάθι”φαίνεται αυτήν την στιγμή η καλύτερη συμβουλή.

Αντώνης Παπαγιαννίδης

Ιδιότυπη ευρωπαϊκή σοφία

Ιερώνυμου Μπος, Ο κήπος των επίγειων απολαύσεων. Λεπτομέρεια (η σοφή κουκουβάγια)

Αμα δεν είχε επικρατήσει η – εύλογη , αυτονόητη – αρχή του εντυπωσιασμού στην «Ευρωπαϊκή εβδομάδα» που κλείνει (είναι τόσο άνευρα τα Ευρωπαϊκά για την κοινή γνώμη, που μόνον κάτι δραματικό η θεωρούμενο δραματικό κατορθώνει να κρατήσει την προσοχή), η Ελληνική περίπτωση θα είχε καταγραφεί περισσότερο κι από την συνέχιση του Ιταλικού δράματος ή την βραδυπορία του Brexit.

Τι εννοούμε; Εκείνο που αναδείχθηκε με την χωρίς επιφυλάξεις αποδοχή του Ελληνικού προϋπολογισμού στα πλαίσια της αξιολόγησης των προϋπολογισμών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήταν η ανάγκη της ΕΕ να προσπεράσει την εποχή, όπου η Ελλάδα ήταν συνεχώς επανερχόμενο Ευρωπαϊκό πρόβλημα: Η Ελλάδα… σπρώχθηκε έξω από την εποχή των Μνημονίων, και παρακαλείται να μείνει εκεί, «εκτός κόκκινης ζώνης». Ταυτόχρονα, η μακρά λίστα από προβλήματα στην μετα-Μνημονιακή πορεία (από την πορεία των ιδιωτικοποιήσεων μέχρι τον ρυθμό προσλήψεων στην ΑΑΔΕ, με αληθινή αιχμή το πρόβλημα των «κόκκινων δανείων» των τραπεζών) της Έκθεσης μετα-Μνημονιακής παρακολούθησης δείχνει ότι υπό μια άλλη έννοια η Ελλάδα μένει προσεκτικά σε τρυβλίο/Petri dish, κάτω από το μικροσκόπιο. Με άλλα λόγια, η Ελληνική περίπτωση έχει διπλή διάσταση: από την  μια μεριά είναι σε τυπική/επιβεβλημένη κανονικότητα ενόσω μένει εντός δημοσιονομικών στόχων, όπως κι αν αυτοί επιτυγχάνονται (γι αυτό και η διατήρηση της προσωπικής διαφοράς στους παλαιούς συνταξιούχους ήταν εφικτή), από την άλλη μένει στο μικροσκόπιο (αλλά, για να μην διαταραχθεί η προηγούμενη διάσταση, η μόνη συνέπεια των επιφυλάξεων ήταν η μη-ελευθέρωση της πρώτης επιστροφής κερδών των Κεντρικών Τραπεζών από τα Ελληνικά ομόλογα – κάποια 600 εκατ. ευρώ «ελεύθερα» – για μετά την νέα χρονιά). Δηλαδή αποδραματοποίηση. Και έξοδος από την – τραγικά ενσωματωμένη στην Ελληνική δημόσια συζήτηση… – εποχή της υπαγόρευσης πολιτικής.

Στο αντίθετο άκρο της ίδιας διαδικασίας – βέβαια με ασύγκριτα μεγαλύτερα μεγέθη – αφέθηκε να περιέλθει η Ιταλία. Τι εννοούμε; Η απόρριψη του Ιταλικού προϋπολογισμού, κίνηση δραματοποίησης, έγινε με επίγνωση του ότι τα βήματα μεχρις ότου υπάρξει πραγματική κύρωση για την Ιταλία – από το πάγωμα κονδυλίων Ευρωπαϊκών Ταμείων μέχρις επιβολής προστίμου έως 0,5% του Ιταλικού ΑΕΠ, δηλαδή κοντά 10 δις ευρώ – είναι βήματα που επιτρέπουν αναμέτρηση των δυο πλευρών. Και αναζήτηση εκτόνωσης. Και αμοιβαίο ζύγιασμα όχι τόσο αρχών – εθνική κυριαρχία για το Ιταλικό πολιτικό σύστημα σε μια λογική που θυμίζει εποχή Βαρουφάκη/2015, τήρηση των κανόνων του Σύμφωνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης για την ΕΕ – όσο πολιτικών ισορροπιών: πορεία προς τις κάλπες των Ευρωεκλογών για Σαλβίνι/Ντι Μάϊο για την Ιταλία, χρόνος ανασύνταξης στην Γερμανία και την Γαλλία για την «Ευρώπη».

Ενώ δηλαδή στην (μικρή) Ελληνική περίπτωση έχουμε αποφασιστική (από πλευράς Ευρώπης) κανονικοποίηση, με διατήρηση ωστόσο κεντριού προειδοποίησης, στην (πολύ μεγαλύτερη) Ιταλική περίπτωση υπάρχει αποδοχή από τους κεντρικούς μηχανισμούς του ενδεχόμενου σύγκρουσης, αλλά με επίγνωση ότι τα βήματα που μεσολαβούν είναι τόσα/τέτοια που να επιτρέπουν εκτόνωση. Βέβαια – προσοχή! – όλα αυτά γίνονται υπό το δυσάρεστο βλέμμα των αγορών. Οι οποίες γενικώς δεν τις παρακολουθούν τις λεπτές ισορροπίες των Ευρωπαϊκών. “Red light flashing”, που λένε οι του χώρου.

Αντίθετα, στην ζώνη του αληθινά κόκκινου έχει περιέλθει η πορεία προς το Brexit. Όπου – θα μείνουμε σ’ αυτό από Ευρωπαϊκής πλευράς, αφήνοντας την Τερέζα Μαίη στις δικές της αναζητήσεις και τους Εργατικούς στο όνειρο εκλογών – επιλέγεται η χορήγηση μακρού διαστήματος προσαρμογής ίσως και σχεδόν δυο χρόνια για να αμβλυνθεί η επίπτωση του σοκ. «Δώστε χρόνο στον χρόνο», θάλεγε ο Πρόεδρος Μιττεράν: άλλη μια πλευρά της ιδιότυπης ευρωπαϊκής σοφίας, όπου ο καθένας ανακαλύπτει το κόστος, οι δε «λύσεις» αναζητούν τον εαυτό τους.

Αντώνης Παπαγιαννίδης

Τι συμβαίνει με το Σχίσμα στην Ορθόδοξη Εκκλησία

Από εγκύκλιο του Άρχοντα του Οικουμενικού Πατριαρχείου Αντωνίου Λυμπεράκη (Βλέπε Υ.Γ.)

H εκκλησιαστική θύελλα που προκάλεσε  η ανακοίνωση της Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου 11ης Οκτωβρίου,, διαλύει τις αυταρχικές / νεο- αυτοκρατορικές φιλοδοξίες του Βλαντιμίρ Πούτιν και γίνεται ιστορικός  σταθμός στην δημιουργία της Ουκρανικής εθνικής ταυτότητας.

Την επαύριο της ανακοίνωσης, που ανοίγει τον δρόμο για την αναγνώριση αυτοκέφαλης Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας ,  ο Βλαντιμίρ Πούτιν συγκάλεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας (14 Οκτωβρίου) για να εξετάσει τις επιπτώσεις της απόφασης, ενώ ό Ουκρανός  Πρόεδρος Petro Poroshenko, θεώρησε την ιστορική κίνηση  ως “μέρος της ενσωμάτωσης της Ουκρανίας στη Δύση”.  Για το Κρεμλίνο η απόφαση είναι “πρόκληση” στην έννοια του “Ρωσικού Κόσμου”,  έννοια ιδιαίτερα προσφιλή στην Πρόεδρο Πούτιν που θεωρεί ότι “Ρωσικός Κόσμος” ενώνεται από τις  κοινές ορθόδοξες ρίζες του, και περιλαμβάνει την Ουκρανία και την Λευκορωσία. Για την ρωσική Εθνική διήγηση , έτσι όπως διαμορφώνεται με το καθεστώς Πούτιν,  το Κίεβο ο τόπος του εκχριστιανισμού των Ρώσων, δεν μπορεί να βρίσκεται εκτός Ρωσικής -τουλάχιστον- εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας.

Αλλά ενώ ό πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται για 5η χρονιά , όλο και περισσότεροι οι Ουκρανοί θεωρούν ότι μία πλήρως ανεξάρτητη Εθνική Εκκλησία είναι απαραίτητη για να απομακρυνθούν  από την τροχιά της Μόσχας Η επίσημα αναγνωρισμένη Ορθόδοξη Εκκλησία σήμερα , βρίσκεται υπό τον μητροπολίτη Κιέβου Ονούφριο, στενό σύμμαχο του προέδρου Πούτιν.

Η Μόσχα,  απέφυγε να καλέσει τις υπόλοιπες Ορθόδοξες Εκκλησίες να διακόψουν την επικοινωνία τους με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αντιθέτως τους ζήτησε να ασκήσουν πιεσεις στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο.   Αλλά απαγόρευσε στους πιστούς του Πατριαρχείου της Μόσχας να εκκλησιάζονται σε ναούς που ανήκουν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, ένα μέτρο που κρύβει τον νομικό και οικονομικό πόλεμο που θα εξελιχθεί στην Ουκρανία (και το Αγιο Ορος) γύρω από τους χιλιαδες ναούς και μνημεία που θα περάσουν στον  στον έλεγχο του Ουκρανού Δημοσίου. (Ηδη το Ουκρανικό Κοινοβούλιο ,  παρέδωσε τον εμβληματικό καθεδρικό ναό του Αγίου Ανδρέα στο Κίεβο στο Οικουμενικό Πατριαρχείο)

Η Εκκλησιαστική περιπέτεια αυτή καθαυτή, δεν αιφνιδιάζει κανέναν.  Για περισσότερο από 20 χρόνια οι εκκλησιαστικές δικαιοδοσίες στην Ουκρανία είναι μόνιμο θέμα Πατριαρχικών Επιτρόπων στο Φανάρι. Μόνιμες είναι επίσης οι επισκέψεις της πολιτικής και πολιτειακής ηγεσίας της Ουκρανίας που μεταφέρουν συνεχώς το αίτημα της εκκλησιαστικής ανεξαρτησίας από την Μόσχα.

Όλα αυτά τα χρόνια ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος -πρώτος μεταξύ ισων – στην Ορθόδοξη Εκκλησία, απέφευγε να πάρει την αναπόφευκτη απόφαση . Εξάντλησε τα περιθώριο συνεννόησης και και επιρροής (όχι χωρίς ανταπόκριση ) για να απομακρύνει την Μόσχα από την “εθνοφυλετική” αντίληψη της Εκκλησίας.  Αλλά τελικά η Ρωσική Εκκλησία προσαρτήθηκε πλήρως στο άρμα της νεο-αυτοκρατορικής ιδεολογίας του Πούτιν. Μετά την ρωσική εισβολή στην Κριμαία και την συμπαράσταση προς τους Ουκρανούς ολόκληρης της (χριστιανικής) Δύσης ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος θεώρησε ότι δημιουργήθηκαν προϋποθέσεις που απαιτούσαν να ασκήσει ουσιαστικά τον ηγετικό του ρόλο στην Ορθόδοξη Εκκλησία.

Η εξουσία του στηρίζεται στον 28ο κανόνα της Οικουμενικής Συνόδου της Χαλκηδόνος (451 μ. Χ.)  . Με μία προσεκτική μελέτη και προετοιμασία της απόφασης για την Ουκρανία, επιτροπές του Οικουμενικού Πατριαρχείου στις οποίες συχνά συμμετείχαν και Ρώσοι λόγιοι ,  ιστορικοί και κανονολόγοι, ανέδειξαν την σωστή ερμηνεία της Πατριαρχικής κανονικής επιστολής του 1686 που έδινε στο Πατριαρχείο της Μόσχας το δικαίωμα να χειροτονεί τον Πατριάρχη του Κιέβου.  Το δικαίωμα / προνόμιο αυτό είχε συγκυριακό χαρακτήρα .

Η  επιστολή του 1686 ανακλήθηκε στις 11 Οκτωβρίου του 2018,  μαζί με την κατάργηση των δύο αναθεμάτων που βάραιναν τους επικεφαλής των “σχισματικών Ορθοδόξων Εκκλησιών της Ουκρανίας.  Οι τρεις αυτές κινήσεις ανοίγουν τον δρόμο για την αναγνώριση μιας ενιαίας αυτοκέφαλης Ουκρανικής Εκκλησίας, όπως έχει ήδη παλαιότερα αποφασίσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο (και δεν ήθελε να πιστέψει η Μόσχα) .

Η Μόσχα βέβαια υποστηρίζει οτι οι αποφάσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου συνιστούν “εισπήδηση” και “παράνομη ενέργεια “στην δική της εκκλησιαστική δικαιοδοσία.  Αλλά η επιχειρηματολογία της δεν φαίνεται να έχει μεγάλη απήχηση. Όσο η Μόσχα συμπεριφέρεται ως εθνο-φυλετική δικαιοδοσία, ως “εθνική” εκκλησία που προάγει και υπηρετεί στόχους μιας κοσμικής /πολιτικής  ιδεολογίας , τόσο γίνεται ευκολότερα κατανοητή παντού η ανάγκη της επέμβαση του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου .

Υ.Γ. Η κατάρρευση του σοβιετικού καθεστώτος και η ανάδειξη ανεξαρτήτου Ουκρανικού κράτους βρήκε την Ορθόδοξη Εκκλησία μοιρασμενη σε τρεις δικαιοδοσίες . Ο Φιλάρετος  που έχει αποσχισθεί από τη Ρωσική Εκκλησία το 1997 για τη διαίρεση της λεγόμενη Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία του Πατριαρχείου του Κιέβου (Ukrainian Orthodox Church of the Kiev Patriarchate), ο  Μητροπολίτης Μακάριος που ηγείται μιας μικρότερης εκκλησίας της Αυτοκεφάλου Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, (Ukrainian Autocephalous Orthodox Church) και της επίσημα αναγνωρισμένης Εκκλησία που υπαγεται στην Μόσχα με  επικεφαλής τον μητροπολίτη Κιέβου Ονούφριο (βλ.το γράφημα του άρχοντα Αντωνίου Λυμπεράκη).

Άλκης Κούρκουλας

 

 

 

 

 

Ο Φιλάρετος  που έχει αποσχισθει από τη Ρωσική Εκκλησία το 1997 για τη διαίρεση της λεγόμενη Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία του Πατριαρχείου του Κιέβου (Ukrainian Orthodox Church of the Kiev Patriarchate), ο  Μητροπολίτης Μακάριος που ηγείται μιας μικρότερης εκκλησίας της Αυτοκεφάλου Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, (Ukrainian Autocephalous Orthodox Church) και της επισημα αναγνωρισμένης Εκκλησία που υπαγεται στην Μόσχα με  επικεφαλης τον μητροπολίτη Κιέβου Ονούφριο .(βλέπε το γράφημα του άρχοντα Αντωνίου Λυμπεράκη .

 

Ό,τι πρέπει να γνωρίζεται για το ΝΣ για τη Φαρμακευτική Κάνναβη.

Του Ειδικού Συνεργάτη

1. Το νομοσχέδιο ονομαζεται  «Διατάξεις για την Παραγωγή Τελικών Προϊόντων Φαρμακευτικής Κάνναβης»
 
2. Το νομοσχεδιο αποτελει εξελιξη του νομου 4139/13 οπου εφαρμοστηκε με το ΦΕΚ 2238/Β/29-6-2017, η Κοινή Υπουργική απόφαση Γ5γ οικ. 49690/2017 του Υπουργείου Υγείας και του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
 
3. Η παρουσιαση του νομοσχεδιου εγινε σε διυπουργική συνέντευξη τύπου οπου ελαμψε δια της απουσίας του ο Υπουργος Δικαιοσυνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κ. Κοντονής.
 
4. Την παρουσίαση προλόγισε ο Υπουργος Επικρατείας κ. Βερναρδάκης 
 
5. Ο Υπουργός Υγείας κ. Ξανθός δήλωσε πως “η κάνναβη παραμένει μη νόμιμη ουσία ωστόσο η καλλιέργεια θα εισαχθεί με νόμιμο τρόπο ώστε να παραχθούν φαρμακευτικά σκευάσματα για πώληση εντός και εκτός της χώρας. Αυτή την αντίφαση θελουμε να ξεπεράσουμε με αυτό το σχέδιο νόμου.”
 
6. Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Αποστόλου δήλωσε πως “Η καθετοποιημένη μονάδα με ελαχιστο εμβαδο τεσσαρων στρεμματων οφείλει να είναι περίκλειστη και ασφαλισμένη με κάθε δυνατό τρόπο και δίνεται άδεια μόνο αν γίνεται η μεταποίηση, τυποποίηση και αποθήκευση εντός της περιφραγμένης παραγωγής ώστε να μην υπάρχει ουδεμία διαρροή.”
 

7. Το νομοσχέδιο προβλέπει ετήσιο έλεγχο ενώ οποιος παραβεί τους όρους ανακαλείται άμεσα η άδεια.

 
8. Προϋποθέσεις η υψηλή τεχνολογια και ιδία κεφαλαία για να λάβει κάποιος άδεια ενώ δεν προκύπτουν επιχορηγήσεις ή επιδοτήσεις τύπου ΕΣΠΑ για την παραγωγή, μεταποιήση και τυποποίηση των σκευασματων.
 
9. Τα δυο βασικά στοιχεία που υποστηρίζει η χωρα μας γι´αυτη την καλλιεργεια και προκύπτει το μεγάλο ενδιαφέρον είναι: 1. Μειωμένο κόστος θέρμανσης  2. Υψηλή ένταση ηλιοφάνειας
10. Υποστηρίζεται η θερμοκηπιακού τύπου καθετοποιημένη παραγωγή. Μόνος του ένας αγρότης δεν μπορεί να σηκώσει όλη αυτή την επένδυση και προτείνονται τα συνεργατικά σχήματα ώστε να προχωρήσουν οι Έλληνες αγρότες στην ευκαιρία που παρουσιάζεται
11.  Δεν υπάρχει δυνατότητα πιστοποίησης ελληνικών σπόρων προς το παρόν, ενδεχομένως σε 1,5 με 2 χρόνια σύμφωνα με την έρευνα και εξέλιξη της παραγωγικής διαδικασίας να συμβεί αυτό. Εκ των πραγμάτων η εισαγωγή σπόρων επιτρέπεται μόνο όσον αφορά την ανάγκη της καθετοποιημένης μονάδας ενώ απαγορεύεται η παραπάνω εισαγωγή και πώληση οποιουδήποτε ενδιάμεσου προϊόντος εντός κ εκτός της χώρας.
12. Ο Υπουργός Οικονομίας κ. Παπαδημητρίου δήλωσε πως: “Η καλλιέργεια κάνναβης είναι στρατηγικού τύπου επένδυση για την κυβέρνηση. Στόχος είναι η ανάπτυξη της νεοφυούς επιχειρηματικότητας, η αναπτυξιακή προοπτική και πορεία της χώρας, οι νεες θεσεις εργασίας, η εγχώρια φαρμακευτική έρευνα σε σύνδεση με τα πανεπιστήμια και τα νοσοκομεία της χώρας καθώς και τα οικονομικά οφέλη που παράγονται για το κράτος μέσα από την αύξηση των εξαγωγών και της φορολογίας των φαρμακευτικών σκευασμάτων κάνναβης.”
13. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε ο Υπουργός Οικονομίας κ. Παπαδημητρίου στην συμβολή και πίεση που ασκησε ο σύμβουλος στρατηγικού σχεδιασμού του Πρωθυπουργού κ. Καρανίκας στους συναρμόδιους Υπουργούς Υγείας, Αγροτικής Ανάπτυξης, Δικαιοσύνης και Οικονομίας ώστε να κατατεθεί το νομοσχέδιο καλλιέργειας φαρμακευτικής κάνναβης στην Βουλή.
14.  “Δεν γνωριζουμε Έλληνες επενδυτές μεγάλου βεληνεκούς που θέλουν να επενδύσουν ως προς την καθετοποιημένη μονάδα την οποία εμεις στηριζουμε.” δήλωσε ο Υπουργός Οικονομίας κ. Παπαδημητρίου ενώ σημείωσε πως business plan Γερμανίας και Καναδά που έχουν κατατεθεί προβλέπουν 2.000 νέες θέσεις εργασίας με το τελικό πόσο επένδυσης να κυμαίνεται από 750 εκατομμύρια έως 1,5 δις ευρώ σε βάθος τριετίας.
15. Ο Υπουργός Υγείας κ. Ξανθός δήλωσε πως “Η τελική διάθεση των προϊόντων θα γίνεται με βάση τους όρους κρατικού μονοπωλίου όπως τα υπόλοιπα προϊόντα του Πίνακα Β από τα φαρμακεία με διγραμμη συνταγή και σύντομα μέσω ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.”
16. Όσον αφορά τον ανθό της κάνναβης ο Υπουργός Υγείας κ. Ξανθός δήλωσε: “Μας ενδιαφέρουν τα φαρμακευτικά σκευάσματα αλλά η πώληση του ανθού ως προϊόν υπόκειται μέσα στις λεπτομέρειες που θα αποφασιστούν από τις ΚΥΑ. Το συζητάμε όσον αφορά τον ανθο. Θα το επεξεργαστούμε.”
17. Σχετικά με την κάνναβη ως ουσία ο Υπουργός Υγείας κ. Ξανθός δήλωσε: “Η κανναβη είναι εξαρτησιογόνος ουσία που προκαλεί εθισμό. Δημιουργούνται όντως παρενέργειες από την κατάχρηση και το γνωριζουμε αυτό. Δεν συζηταμε για αποποινικοποίηση αλλά για ιατρικοποιηση της κάνναβης. Είμαστε εναντια σε όλους τους εθισμούς και χρειάζεται συνεργασία όλων των φορέων (ΚΕΘΕΑ) για την ανάπτυξη εθνικού σχεδίου δράσης.
18. Σε ερώτηση που τέθηκε για το πως εξασφαλίζεται η μη διαρροή της καλλιέργειας στην μαύρη αγορά, ο Υπουργός Υγείας κ. Ξανθός δήλωσε: “Mε τις προδιαγραφές που βάζουμε και με τις ασφαλιστικές δικλείδες που θέτουμε δεν είναι βάσιμη η θεωρία του παραεμπορίου και την παραοικονομίας της κάνναβης.”

19. Σχετικά με την αυτοκαλλιέργεια και τους συλλόγους ασθενών όπως στην Ισπανία και την Ουρουγάη σε ερώτηση που τέθηκε στον Υπουργό Υγείας κ. Ξανθό σημείωσε: “Δεν ισχυριζόμαστε πως ρυθμίζουμε το θέμα σε όλο του το εύρος. Υποστηρίζουμε την νόμιμη πρόσβαση των ασθενών στα σκευάσματα που είναι αναγκαίο. Αυτό που έχουμε καταθέσει είναι ένα πρώτο βήμα άμεσα υλοποιήσιμο και βιώσιμο. Σε αυτή την φάση αποδεχόμαστε την ατομική κατάθεση ασθενών που έχουν περαιτέρω ανάγκες μέσω Ε.Ο.Φ. Από κει και πέρα θα δούμε πως θα εξελιχθεί η δημόσια διαβούλευση και η συζήτηση στην Βουλή με τους αρμόδιους φορείς. Όσον αφορά την αυτοκαλλιεργεια και τους συλλόγους ασθενών ως προς την χρήση:

1. Συνεχίζουμε να θεωρούμε την κανναβη παράνομη ουσία αρα δεν το συζηταμε σε αυτή την φάση
2. Έχει φαρμακολογικές ιδιότητες αρα πρέπει να περάσει η ενιαία καθετοποιημένη παραγωγή μέσα από μεταποίηση, τυποποίηση και συσκευασία ώστε να φτάσει στον τελικό ασθενή με απόλυτη ασφάλεια χωρίς διαρροές”

Αναζητώντας το Ευρω-θαύμα

Της Μαρίας Χούκλη

Την Αθήνα είχε επιλέξει ο Μπαράκ Ομπάμα για να κλείσει την προεδρική θητεία του με έναν Λόγο Περί  Δημοκρατίας, την Αθήνα διάλεξε και ο Εμανουέλ Μακρόν (που ποτέ δεν έκρυψε οτι θεωρεί εαυτόν την ευρωπαϊκή εκδοχή του Αμερικανού πρώην προέδρου ως υπέρμαχου του ελεύθερου κόσμου) προκειμένου να παρουσιάσει το προσωπικό του credo για την Ευρώπη του μέλλοντος. Τι καλύτερο απο την Πνύκνα ;  Άλλωστε, ο Μιττεράν δεν έχει πεί οτι “πολιτική είναι η διαχείριση των συμβόλων”;

Μόνο που η Ευρωπαϊκή Ένωση, στην κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει, δεν χρειάζεται εντυπωσιακούς Λόγους,  αλλά ένα θαύμα για να κατορθώσει να ξανασυγκινήσει τους πολίτες της, να τους κάνει να ξαναπιστέψουν ότι τους αφορά και τους νοιάζεται, ότι τους ακούει και μπορεί να διασφαλίσει ο,τι υποσχέθηκαν οι ιδρυτές της : ευημερία, ασφάλεια, ελευθερία . Το ευρωπαϊκό εγχείρημα έχει επηρεάσει καταλυτικά προς το καλύτερο τις ζωές μας, όμως, έχει στομώσει.   Ή θα αλλάξουμε ή το μαγαζί πάει για διάλυση.  Αυτό είπε εν ολίγοις ο Μακρόν , κομίζοντας όμως γλαύκαν ες Αθήνας.

Ο πρόεδρος της Γαλλίας , χωρίς αμφιβολία, είναι ένας πιστός Ευρωπαίος. Μίλησε με θέρμη για την Ευρώπη  κα τον ρολο της στην παγκόσμια σκηνή.

Το επικοινωνιακό χάρισμα  που διαθέτει εν αφθονία και η εμφανέστατη πνευματική σκευή του ήταν καθηλωτικά, αλλά  η ομιλία του, κατά την ταπεινή μου άποψη, ούτε μνημειώδης ,ούτε ιστορική θα μπορούσε να χαρακτηριστεί για τις ιδέες που κόμισε. Ναι, το ευρωπαϊκό εγχείρημα πρέπει να σωθεί και να ξανακερδίσει την υποστήριξη των Ευρωπαίων πολιτών. Πώς ; είναι το πιεστικό ερώτημα

Η ομιλία Μακρόν πάντως,  έδειξε την κατεύθυνση προς την οποία έχουν αποφασίσει να κινηθούν Παρίσι και Βερολίνο αμέσως μετά τις γερμανικές κάλπες  και την αναμενόμενη  επανεκλογή της Μέρκελ. Γιατί μπορεί  ο Εμανουέλ Μακρόν όσα είπε, να τα παρουσίασε σαν προσωπικό  όραμα και σχέδιο που θα εξειδικεύσει στο επόμενό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αλλά συμπίπτουν απολύτως με τις νύξεις του Σόιμπλε  περί ESM και ΔΝΤ ή με τις διαρροές της καγκελαρίας ότι δεν θα είχε αντίρρηση με τον ορισμό υπουργού Οικονομικών της Ευρωζώνης.

Προκρίνεται , λοιπόν, η  “πύκνωση” της ΕΕ, με όσους θέλουν και μπορούν , οι οποίοι τυγχάνει να βρίσκονται εντός της Ζώνης του ευρω. Η Βρετανία έφυγε και οι εξ ανατολών εταίροι σήκωσαν μπαϊράκι. Μόνη  λύση θεωρείται η ενδυνάμωση της Ευρωζωνης με θεσμούς και μεταρρυθμίσεις που θα της επιτρέψουν to sail with the wind , όπως είναι ο τίτλος της ομιλίας (State of the Union speech) που θα εκφωνήσει στις 13 Σεπτεμβρίου  Ζαν Κλοντ Γιουνκερ .

Σφραγίδα Μακρόν στη νέα ευρωπαϊκή ατζέντα ωστόσο υπάρχει και είναι η επαναφορά της διαδικασίας που είχε ακουλουθηθεί όταν επιχειρήθηκε να θεσπιστεί Ευρωπαϊκό Σύνταγμα προ δεκαετίας: οι αλλαγές που θα  προκρίνουν οι ηγέτες, να  τεθούν στην σύγχρονη Εκκλησία του Δημου (να γιατί επελέγη η Πνυκα) , δηλαδή σε Συνελεύσεις πολιτών στα κράτη μέλη, συζητήσεις είτε με φυσική παρουσία ή είτε διαδικτυακές ώστε να ληφθούν υπόψη από τα κέντρα των αποφάσεων οι ενστάσεις και οι προτάσεις των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Ο διάλογος δεν ήταν ποτέ κακή ιδέα αρκεί να μην χρησιμοποιείται ως άλλοθι.
Δηλητηριώδες το σχόλιο της Handelsblatt. Η γερμανική εφημερίδα έγραψε ότι “ ο Γάλλος πρόεδρος φλεγόταν από την επιθυμία να απαθανατιστεί με φόντο το υπέροχο σκηνικό της Ακρόπολης για να κλείσει τα στόματα όσων τον κατηγόρησαν ότι έλκεται απο τις  Βερσαλίες σαν άλλος βασιλιάς Λουδοβίκος XIV. Γιαυτό ανέβηκε στην Πνύκα, για να εξαπολύσει από κεί κεραυνούς υπέρ της Δημοκρατίας , φορώντας το στεφάνι του Δια”.

Όλοι και όλα κρίνονται εκ του αποτελέσματος  Αλλά ο στρατηγός Ντε Γκωλ (και πολιτικό ίνδαλμα του Μακρόν) έχει πεί “Il vaut mieux avoir une méthode mauvaise plutôt que de n’en avoir aucune” δηλαδή καλύτερα να έχεις ένα κακό σχέδιο παρά να μην έχει κανένα.

 

Τέλος στον “νεποτισμό” υπόσχεται ο Μακρόν.

“Θα απαγορεύσουμε στους κοινοβουλευτικούς να απασχολούν τους δικούς τους, ή μέλη της οικογένειάς τους, προκειμένου να δοθεί τέλος στον νεποτισμό”, δηλώνει ο Εμανουέλ Μακρόν σε συνέντευξή του στην εφημερίδα LeParisiene που δημοσιεύεται σήμερα.

Είναι το ζήτημα που έχει πλήξει τον υποψήφιο της Κεντροδεξιάς Φρανσουά Φιγιόν, μάλλον ανεπανόρθωτα αφού χθες, σε έκτακτη συνέντευξη τύπου, είπε πως έχει κληθεί να καταθέσει σε έρευνα που ξεκίνησε σε βαρος του η Δικαιοσύνη.

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις ο Μακρόν είναι ο επικρατέστερος νικητής των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία και σήμερα αναμένεται να παρουσιάσει σε 300 περίπου δημοσιογράφους ένα προγραμματικό κείμενο έκτασης κάπου τριάντα σελίδων.

Κι ένα FACT.

Πάντως, την εξαγγελία που έκανε σήμερα ο Μακρόν έχει γίνει πράξη (Το Βημα) στην Ελλάδα το 2012 επί κυβέρνησης Αντώνη Σαμαρά όταν ο τότε ΥΠΟΙΚ Γιάννης Στουρνάρας με τροπολογία που κατάθεσε στη Βουλή απαγόρευσε τον διορισμό συζύγου ή συγγενούς α’ ή β’ βαθμού υπουργών και υφυπουργών στο Δημόσιο.

Για να λαμβάνετε τις σημαντικότερες και πραγματικές ειδήσεις της ημέρας στο εμέηλ σας εγγράφεστε εδώ.

Γνώμη: “Πρόωρη Γήρανση”

Γράφει ο Γρηγόρης Φαρμάκης.

Στα δεδομένα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Ολοκληρωμένων Στατιστικών Κοινωνικής Προστασίας (ESSPROS) παρατηρεί κανείς ότι περισσότερο από το ήμισυ των κοινωνικών δαπανών στην χώρα μας αφορά συντάξεις γήρατος. Από τα 45,4 δις που ήταν οι συνολικές κοινωνικές παροχές στην χώρα μας το 2014, το 55%, σχεδόν 25 δις, πήγαν σε συντάξεις γήρατος. Το κόστος των συντάξεων γήρατος αυξάνεται σταθερά σε όλα χρόνια της κρίσης, ως ποσοστό των κοινωνικών δαπανών (από περίπου 47%-48% που ήταν σταθερά στα χρόνια πριν την χρεωκοπία μας), αλλά και παραδόξως, παρά τις περικοπές, σκαρφάλωσε μέχρι τα 28 δις το 2012 από 25 δις το 2008, για να ξαναπέσει στα 25 δις το 2014.

Φαίνεται ότι το «γήρας» είναι η νάρκη της οικονομίας μας. Γιατί το συνταξιοδοτικό αδιέξοδο, όχι μόνο δεν έχει αντιμετωπιστεί μετά από τόσα μνημόνια, μέτρα και περικοπές, αλλά «πνίγει» σταδιακά και όλες τις υπόλοιπες κοινωνικές παροχές. Έμεινε στα 25 δις ενώ όλες οι υπόλοιπες κοινωνικές παροχές (ανεργίας, ασθένειας, αναπηρίας κλπ.) μειώθηκαν κατά 8 δις στην περίοδο της κρίσης.

Αλλά δεν είναι μόνο η κοινωνική πολιτική που στραγγαλίζεται από τις συντάξεις. Στραγγαλίζεται και η πραγματική οικονομία, από τις ήδη δυσβάσταχτες εισφορές εργοδοτών και εργαζομένων, που ακυρώνουν οποιαδήποτε ανταγωνιστικότητα κερδήθηκε με την μείωση του κόστους εργασίας. Όμως οι εισφορές αυτές, λόγω ανεργίας και μείωσης μισθών, ίσα που μπορούν πια να καλύψουν μόνο το συνταξιοδοτικό κόστος χωρίς να αφήνουν πια τίποτα για παροχές πχ ασθένειας, αναπηρίας κλπ. Ενώ μέχρι το 2010 ήταν 34 δις, τώρα δεν είναι παρά 25 δις, όσο δηλαδή και οι συντάξεις. Το σύστημα έχει προφανώς καταρρεύσει, και σε λίγο οι εισφορές δεν θα φτάνουν ούτε για την καταβολή των τρεχουσών συντάξεων. Είναι προφανές ότι ακόμη κι αν οι λιτανείες για να βρέξει ανάπτυξη εισακουσθούν, η ασφαλιστική χρεωκοπία είναι αναπόφευκτη.

Όπως και η ηθική του χρεωκοπία, καθώς με αυτά τα νούμερα ο χαρακτήρας του συστήματος έχει ήδη γίνει πια αποκλειστικά φορολογικός. Πληρώνουμε εισφορές κάθε μήνα πάνω από το ένα τρίτο του συνολικού προϊόντος της εργασίας μας (μαζί με τις εισφορές για ασθένεια και με τις εργοδοτικές εισφορές) απλά για να καλύψουμε τις συντάξεις κάθε μήνα, χωρίς κανένας να μπορεί να μας εγγυηθεί ότι θα πάρουμε κάποτε τα χρήματά μας πίσω όταν θα τα χρειαζόμαστε. Χωρίς να περισσεύει τίποτα, όχι μόνο για να κεφαλαιοποιηθεί και να επενδυθεί, όπως είναι ο σκοπός των συνταξιοδοτικών ταμείων, αλλά ούτε καν για να καλύψει τα έξοδά μας αν αρρωστήσουμε. Ο οποιοσδήποτε ανταποδοτικός χαρακτήρας του συστήματος είναι μύθος.

Πως όμως εξηγείται αυτή η ανελαστικότητα του συνταξιοδοτικού κόστους; Πως εξηγούνται αυτά τα ακατέβατα 25 δις, όταν υπάρχουν γηραιοί συμπολίτες μας που μετά βίας μπορούν να επιβιώσουν μετά τις περικοπές των συντάξεων; Γέρασε τόσο πολύ ο ελληνικός πληθυσμός μέσα σε λίγα χρόνια, ώστε αυξήθηκε τόσο πολύ το πλήθος των γερόντων;

Όταν μιλάμε για «συντάξεις γήρατος», η απάντηση φοβάμαι ότι είναι στον «ασφαλιστικό» ορισμό της λέξης «γήρατος», που είναι μάλλον διαφορετικός από αυτόν που θα βρει κανείς σε ένα λεξικό. Σύμφωνα με τα στατιστικά της ΗΔΙΚΑ (της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Κοινωνικής Ασφάλισης), 720.000 συμπολίτες μας, νεότεροι των 65 ετών, εισπράττουν κάθε χρόνο 8,6 δις από αυτά τα 25 δις των συντάξεων γήρατος, και σύμφωνα με τα δημογραφικά στατιστικά, θα συνεχίσουν να τα εισπράττουν κατά μέσον όρο για άλλα τριάντα τουλάχιστον χρόνια, δηλαδή σε πολλές περιπτώσεις περισσότερα από όσα χρόνια εργάστηκαν. Το ένα τρίτο δηλαδή του συνολικού κόστους. Από αυτούς, 200.000 άνθρωποι είναι νεότεροι από 55 ετών και προφανώς οι περισσότεροι βγήκαν στην σύνταξη τα τελευταία χρόνια.

Μία μητέρα ανήλικων τέκνων στα 50 της, μπορεί να είναι ακόμη πολύ νέα για να αναζητήσει την προσωπική της ευτυχία από την αρχή, απαλλαγμένη από το εργασιακό στρες. Ειδικά αν είναι έξυπνη (και προνομιούχα) και το κάνει εις βάρος των συνομηλίκων της. Αν είναι μάλιστα πολύ έξυπνη θα βρει έναν επίσης έξυπνο (και προνομιούχο) σύντροφο, που θα ζει κι αυτός εις βάρος των συνομηλίκων του, και θα έχουν όλον τον χρόνο να ξοδεύουν μαζί τα εφ’ άπαξ τους, όσο οι συνομήλικοι και οι νεότεροί τους θα επιτελούν το κοινωνικό τους καθήκον να πληρώνουν τις συντάξεις τους, από μισθούς συχνά χαμηλότερους από τις συντάξεις αυτές (1.000 € κατά μέσον όρο, ενώ οι μη προνομιούχοι που βγαίνουν στην σύνταξη μετά τα 65 κατεβάζουν τον μέσο όρο στα 800 €). Ή να συμπληρώνουν τις συντάξεις αυτές παράνομα με εισοδήματα από την γκρίζα ή μαύρη περιοχή της οικονομίας. Θα έχουν την συνείδησή τους ήσυχη γιατί θα νομίζουν ότι αυτά τα λεφτά τα έχουν πληρώσει. Και δεν θα τους πειράζει καθόλου που στα στατιστικά του συστήματος ESSPROS θα καταχωρούνται, πενήντα χρονών άνθρωποι, ως γέροντες. Ποιος κοιτάει άλλως τε τα στατιστικά.

Δημοσιεύθηκε στην “Καθημερινή της Κυριακής” 5 Φεβρουαρίου 2017
Ο Γρηγόρης Φαρμάκης είναι διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας στατιστικής και πληροφορικής Agilis.

 

 

Ο Γρηγόρης Φαρμάκης είναι διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας στατιστικής και πληροφορικής Agilis.